VAT หรือภาษีมูลค่าเพิ่ม คือการจัดเก็บภาษีจากการขายสินค้า หรือการให้บริการในแต่ละขั้นตอนการผลิต และจำหน่ายสินค้าหรือบริการ ทั้งที่ผลิตภายในประเทศและนำเข้าจากต่างประเทศ

VAT ถือว่าเป็นภาษีทางอ้อม เพราะผู้ผลิตหรือผู้ขายได้บวกภาษีเข้าไปในราคาสินค้าและบริการแล้ว
ดังนั้น ผู้ที่รับภาระภาษีจริง ๆ แล้ว คือผู้บริโภคนั่นเอง

โดยปกติแล้ว VAT มีอัตราภาษีที่ 7% แต่รู้หรือไม่ว่าจริง ๆ แล้ว ตามกฎหมายกำหนดไว้ที่ 10%
แต่ที่ผ่านมา ประเทศไทยออกกฎหมายลดการเก็บภาษี ให้เหลือ 7% แค่ชั่วคราวแบบปีต่อปี

ซึ่ง VAT ที่ถูกเรียกเก็บจะสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบคือ

- ภาษีขาย คือ VAT ที่เก็บจากลูกค้า และกิจการต้องนำส่งให้กรมสรรพากร โดยกิจการจะเรียกเก็บ VAT รวมกับค่าสินค้าหรือบริการ หรือจะแยกเก็บภาษีก็ได้

- ภาษีซื้อ คือ VAT ที่ผู้ขายสินค้าหรือบริการเก็บจากเรา (กิจการผู้ซื้อ) และสามารถนำไปขอคืน หรือนำไปหัก กับภาษีขายได้

โดยผู้ประกอบกิจการที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม มีดังนี้

1. ผู้ประกอบกิจการที่มีรายรับจากการขายสินค้าหรือให้บริการ เกินกว่า 1.8 ล้านบาทต่อปี

2. ผู้ประกอบกิจการขายสินค้าหรือให้บริการ ที่อยู่ในบังคับต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม เช่น การก่อสร้างโรงงาน ก่อสร้างอาคารสำนักงาน หรือการติดตั้งเครื่องจักร

3. ผู้ประกอบการที่อยู่นอกราชอาณาจักร และได้ขายสินค้าหรือให้บริการในราชอาณาจักรเป็นปกติ โดยมีตัวแทนอยู่ในราชอาณาจักร ให้ตัวแทนเป็นผู้มีหน้าที่รับผิดชอบการจดทะเบียน

อย่างไรก็ดี มีผู้ประกอบกิจการบางกลุ่มที่ได้รับการยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่ม ดังนี้

1. ผู้ประกอบกิจการขายสินค้าพืชผลทางการเกษตร สัตว์มีชีวิตหรือไม่มีชีวิต ปุ๋ย ปลาป่น อาหารสัตว์ ยาหรือเคมีภัณฑ์ที่ใช้สำหรับพืชหรือสัตว์ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร หรือตำราเรียน

2. ผู้ประกอบกิจการขายสินค้าหรือให้บริการ ที่มีรายรับไม่เกิน 1.8 ล้านบาทต่อปี

3. การให้บริการขนส่งในราชอาณาจักรโดยท่าอากาศยาน

4. การส่งออกของผู้ประกอบการในเขตอุตสาหกรรมส่งออกตามกฎหมายว่าด้วยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย

5. การให้บริการขนส่งน้ำมันเชื้อเพลิงทางท่อในราชอาณาจักร