กรณีศึกษา หุ้นเฟซบุ๊ก 10 ปีที่แล้ว มี P/E 1,000 เท่า /โดย ลงทุนแมน
โดยปกติแล้ว ท่าประจำเวลาเราประเมินมูลค่าบริษัท ว่า ถูก หรือ แพง ขนาดไหน เรามักจะนำมูลค่าบริษัท มาเทียบกับ กำไรที่ทำได้ในช่วง 4 ไตรมาสล่าสุด หรือที่เราเรียกกันว่า P/E

รู้หรือไม่ว่า 10 ปีก่อน หุ้นระดับโลกในปัจจุบัน ก็เคยมี P/E สูง ยกตัวอย่างเช่น

- Amazon เคยมี P/E 2,500 เท่า
- Facebook เคยมี P/E 1,277 เท่า

จะเห็นได้ว่าอัตราส่วน P/E นั้นไม่ได้ใช้งานได้เสมอไป โดยเฉพาะธุรกิจเหล่านี้ ที่เพิ่งเริ่มจะมีกำไร

ถ้าบอกว่า P/E ใช้งานไม่ได้ ยังดูมูลค่าทั้งตลาดไม่ค่อยออก แล้วเราจะใช้วิธีไหนได้บ้าง ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
จริง ๆ แล้ว มันก็ยังพอมีอีกวิธี ที่ช่วยให้เราพอมองเห็นภาพของ “มูลค่าทั้งตลาด” ได้ เราเรียกกันว่า TAM

TAM ย่อมาจาก Total Addressable Market แปลตรงตัวว่า มูลค่าตลาดที่เป็นไปได้ โดยมีวิธีมองด้วยกัน 3 วิธี

1. แบบ Top Down หรือ บนลงล่าง

จะเป็นการวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมายจากภาพใหญ่ก่อนว่าตลาดใหญ่ขนาดไหน เช่น

- ประชากรมีกี่คน
- ประชากรพร้อมที่จะใช้สินค้าและบริการของเราเท่าไร
- ผู้ใช้งานที่ยอมจ่ายให้กับเรามีเท่าไร

ตัวอย่างกลุ่มธุรกิจ ที่ประเมินด้วยวิธีนี้ ก็เช่น โซเชียลมีเดีย อย่าง Google, Facebook และ YouTube

หลังจากนั้น ก็นำจำนวนผู้ใช้งานจริง คูณกับมูลค่ารายได้ที่ผู้ใช้งานจ่าย หรือ มูลค่าผลิตภัณฑ์ของเรา

2. แบบ Bottom Up

วิเคราะห์จากล่างขึ้นบน โดยใช้ข้อมูลที่เกิดขึ้นแล้วของบริษัทเพื่อหามูลค่าตลาด

ตัวอย่างแบบง่าย ๆ ก็เช่น โค้ก มีรายได้จากธุรกิจน้ำอัดลมในประเทศไทยราว 29,000 ล้านบาท มีส่วนแบ่งการตลาด 51%

นั่นหมายความว่ามูลค่าตลาดน้ำอัดลมในประเทศไทย อยู่ที่ราว 57,000 ล้านบาท

3. แบบ Value Theory

ใช้สำหรับประเมินสินค้าหรือบริการที่ยังไม่มีตลาด เช่น

- Spotify ตอนเจาะตลาดสตรีมมิงเพลงก็ใช้ราคาค่าสมาชิก คูณกับจำนวนคนฟังเพลง เพื่อหามูลค่าตลาด

- กลุ่มธุรกิจส่งอาหาร ก็ใช้ค่าธรรมเนียมบริการ คูณกับจำนวนออร์เดอร์ เพื่อหามูลค่าที่เป็นไปได้มากที่สุดของตลาด

จากทั้ง 3 วิธี เราจะเห็นได้ว่า การประเมินมูลค่าตลาดด้วย TAM จะช่วยให้เรามองเห็นภาพรวมมูลค่าตลาดได้

พอรู้แบบนี้แล้ว เราก็สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับการประเมินมูลค่าธุรกิจได้เหมือนกัน อย่างในกรณีของ Facebook P/E 1,000 เท่า เมื่อ 10 ปีก่อน

เรามาดูสถิติเมื่อ 10 ปีที่แล้วกัน

- โลกมีประชากร 7,100 ล้านคน
- มีคนเล่นโซเชียลมีเดีย 1,700 ล้านบัญชี
- มีคนเล่น Facebook 980 ล้านบัญชี
- Facebook มีรายได้เฉลี่ยต่อผู้ใช้งาน 182 บาทต่อบัญชีต่อปี

จากข้อมูลชุดนี้ หากเรามองว่าอีกหน่อย ประชากรครึ่งโลกจะเล่น Facebook

เราก็อาจจะลองนำ ประชากรครึ่งโลก ราว 3,500 ล้านคน เป็นตัวตั้ง คูณกับรายได้เฉลี่ยต่อผู้ใช้งาน

ยกตัวอย่างเช่น Facebook ก็จะเป็น 182 บาทต่อบัญชี หมายความว่ารายได้ที่ Facebook จะทำได้หากมีคนเล่นครึ่งโลก ก็จะเท่ากับ 637,000 ล้านบาทต่อปี

แล้ว ณ วันนี้ Facebook เป็นอย่างไร ?

ซึ่งบทสรุป ณ วันนี้

- Facebook มีผู้ใช้งาน 2,990 ล้านบัญชี
- มีรายได้ต่อผู้ใช้งานสูงถึง 1,356 บาทต่อบัญชี

ผู้ใช้งาน เติบโตเป็น 3 เท่า
รายได้ต่อผู้ใช้งาน เติบโตเป็น 7 เท่า

จะเห็นได้ว่าผู้ใช้งาน Facebook เติบโตขึ้นมาอยู่ในระดับเดียวกันกับประชากรครึ่งโลก แต่แตกต่างกันตรงที่ รายได้เฉลี่ยต่อผู้ใช้งานเติบโตขึ้นแบบก้าวกระโดด

เนื่องจากสามารถหารายได้เพิ่มเติมได้จากแพลตฟอร์ม ทั้งการเพิ่มความถี่ในการโฆษณา เพิ่มรูปแบบในการแทรก เช่น โพสต์ วิดีโอ หรือสตอรี รวมถึงช่องทางใหม่ ๆ จากกิจการที่เข้าซื้อมาอย่าง Instagram

บทสรุปก็คือ Facebook สามารถเติบโตจาก P/E 1,000 เท่า เมื่อ 10 ปีก่อน กลายมาเป็นธุรกิจโซเชียลมีเดีย ที่ทำรายได้ถึง 4,000,000 ล้านบาท และมีมูลค่าบริษัทสูงถึง 18,000,000 ล้านบาท ในปีที่ผ่านมา

ในขณะที่ P/E ก็ได้ปรับตัวลดลง เนื่องจากตัวหาร หรือกำไร ที่บริษัททำได้ เติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดดกว่ารายได้ จนปัจจุบัน หุ้น Facebook ซื้อขายกันอยู่ที่ P/E 31 เท่า..

ถึงตรงนี้ ก็ต้องเบรกไว้ก่อนว่า
แม้ P/E จะเป็นการมองภาพในอดีตว่าธุรกิจเป็นอย่างไร
TAM ก็จะกลับข้างกัน เพราะเป็นการมองอนาคต

ซึ่งทั้ง 2 ตัวเลขนี้ หากเรามองเพียงตัวใดตัวหนึ่ง มันก็จะมีจุดอ่อน โดยเฉพาะ TAM นั้น มันจะไม่มีความหมายอะไรเลย ถ้าผู้บริหารและบริษัท พาตัวเองไปยืนในจุดที่เราประเมินไว้ไม่ได้

ถ้าจะสรุปการใช้ TAM จึงถือได้ว่าเป็นการใช้มองภาพตลาดโดยรวม โดยที่หน้าที่ของเราหากนำไปใช้ ก็ต้องศึกษาและประเมินว่าบริษัทที่เราสนใจ จะเข้าไปกินส่วนแบ่งตลาดได้มากขนาดไหนในอนาคต

โดยแก่นสำคัญสำหรับการลงทุนก็ยังคงต้องเป็นการศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน
เข้าใจกิจการ
รู้จักแนวทางของผู้บริหารให้ได้มากที่สุด

ก่อนที่จะมาไล่ดูอัตราส่วนต่าง ๆ เช่น P/E หรือ TAM เพื่อช่วยประกอบการตัดสินใจ

อย่างในกรณีของ Facebook เมื่อ 10 ปีก่อน หากเราศึกษาจนมั่นใจได้แล้วว่ายังคงเติบโตต่อไปได้อีก มูลค่าตลาดยังมีพื้นที่ให้บริษัทเติบโตได้

แม้ว่ามันแพงเกินไป ในมุมของใครหลายคน
แต่มันก็อาจจะเป็น โอกาสการลงทุนสำหรับบางคนที่เห็น ได้เหมือนกัน..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://corporatefinanceinstitute.com/resources/management/total-addressable-market-tam/
-https://d18rn0p25nwr6d.cloudfront.net/CIK-0001326801/e574646c-c642-42d9-9229-3892b13aabfb.pdf
-https://www.broadbandsearch.net/blog/complete-history-social-media
-https://s21.q4cdn.com/399680738/files/doc_financials/2022/q4/Earnings-Presentation-Q4-2022.pdf
-https://s21.q4cdn.com/399680738/files/doc_financials/2022/q4/Meta-12.31.2022-Exhibit-99.1-FINAL.pdf
-https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1326801/000132680113000003/fb-12312012x10k.htm
-https://www.thebangkokinsight.com/news/business/306429/
อ้างอิงอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่ 26 เมษายน 2023