Amazon VS Alibaba / โดย เพจลงทุนแมน
หลายคนคงเคยได้ยิน Alibaba ของแจ๊คหม่า ว่าครองตลาด e-commerce ของจีน แต่จริงๆแล้วบริษัท e-commerce ที่ใหญ่สุดในโลกตอนนี้คือบริษัท Amazon ของ Jeff Bezos
Alibaba มีต้นกำเนิดมาจากเมืองหางโจว ประเทศจีน ส่วน Amazon มีต้นกำเนิดมาจากเมืองซีแอทเทิล ประเทศสหรัฐ ทั้งคู่มีหุ้นให้ซื้อขายกันที่ตลาดหุ้นสหรัฐ และทั้งคู่เป็นบริษัทที่ใหญ่สุด 10 อันดับแรกของโลก!

แล้วทั้งคู่ใหญ่ขนาดไหนเรามาเทียบรายได้ของทั้งคู่กัน (หน่วย ล้านเหรียญสหรัฐ)

ปี 2012 Amazon : Alibaba 61,093 : 5,553 11.0 เท่า
ปี 2013 Amazon : Alibaba 74,452 : 8,506 8.8 เท่า
ปี 2014 Amazon : Alibaba 88,988 : 12,215 7.3 เท่า
ปี 2015 Amazon : Alibaba 107,006 : 15,554 6.9 เท่า
ปี 2016 Amazon : Alibaba 135,987 : 22,958 5.9 เท่า

ถ้ามองในแง่รายได้แล้ว ปัจจุบัน Amazon ยังมีขนาดที่ใหญ่กว่า Alibaba มากถึง 5.9 เท่า

แต่จะเห็นได้ชัดว่า Alibaba ทำรายได้ไล่ตาม Amazon จนช่องว่างของทั้งสองบริษัทแคบลงกว่าเมื่อก่อนมาก

แล้วถ้ามาดูกำไรเปรียบเทียบกันหล่ะ? (หน่วย ล้านเหรียญสหรัฐ)

ปี 2012 Amazon : Alibaba -39 : 1,373
ปี 2013 Amazon : Alibaba 274 : 3,777
ปี 2014 Amazon : Alibaba -241 : 3,889
ปี 2015 Amazon : Alibaba 596 : 10,989
ปี 2016 Amazon : Alibaba 2,371 : 6,335

หลายท่านที่มองตัวเลขข้างบนคงสงสัยว่าผมใส่ตัวเลขผิดหรือเปล่า ทำไม Amazon มีกำไรลุ่มๆดอนๆแบบนั้น คนละเรื่องกับ Alibaba ที่กำไรเยอะทั้งที่มีรายได้น้อยกว่า

ถ้าเรามองลึกๆไปที่ธุรกิจของทั้ง 2 บริษัทแล้ว ก็จะเข้าใจว่าทำไมตัวเลขออกมาเป็นแบบนี้

สาเหตุที่รายได้ของ Alibaba น้อยกว่า Amazon เพราะว่า Alibaba ไม่ได้มีสินค้าของตัวเองเลย Alibaba ทำหน้าที่เป็นแค่ platform ตรงกลางให้คนซื้อขายกันเอง แล้วกินค่าโฆษณา และคอมมิชชั่น

ส่วน Amazon มีรายได้มากกว่าเพราะ ขายสินค้าของตนเองด้วย

พอขายสินค้าเองก็ต้องมีสินค้าคงคลัง มีโกดัง มีระบบขนส่งของตัวเอง

เมื่อลงทุน infrastructure เยอะ ผลลัพธ์ก็ออกมาว่าบริษัท Amazon ไม่เหลือกำไร

ต่างจาก Alibaba ลงทุนน้อยกว่ามาก กำไรก็เลยโผล่ออกมามากกว่า

แล้วถ้าเรานับยอดขายของคนอื่นที่เกิดขึ้นบน platform เทียบกันด้วยหล่ะ?

การนับยอดขายที่เกิดขึ้นทั้งหมด จะเรียกว่า GMV หรือ Gross Merchandise Value (หน่วย ล้านเหรียญสหรัฐ)

ปี 2012 Amazon : Alibaba 108,000 : 160,000
ปี 2013 Amazon : Alibaba 136,000 : 171,000
ปี 2014 Amazon : Alibaba 166,000 : 272,000
ปี 2015 Amazon : Alibaba 226,000 : 398,000

จะเห็นได้ว่า จริงๆแล้ว ยอดขายที่เกิดขึ้นใน platform ของ Alibaba มีมากกว่า Amazon มานานแล้ว

แล้วตัวเลขยอดขายของ Alibaba นี้มากขนาดไหน? ก็มากเท่ากับ GDP ประเทศไทยทั้งประเทศแค่นั้นเอง..

ถ้าถามว่า บริษัทไหนน่าจะมีมูลค่ามากกว่ากัน?

ถ้าเราตอบว่า Alibaba สิ เพราะมีกำไรเยอะกว่า และ ยอดขายในแง่ GMV ก็เยอะกว่า..

คำตอบนี้อาจจะไม่เหมือนกับที่ตลาดคิด

เพราะตอนนี้ Alibaba มีมูลค่าบริษัทน้อยกว่า Amazon อยู่พอสมควร (Alibaba 310,000 ล้านเหรียญ Amazon 462,000 ล้านเหรียญ)

ทำไมตลาดให้มูลค่า Alibaba น้อยกว่า Amazon?

เท่าที่ผมพอจะเดาได้ คือ ตลาดไม่ได้สนใจกำไรสุทธิ แต่สนใจตัวกระแสเงินสดจากการดำเนินงานที่ไม่รวมค่าเสื่อมของทรัพย์สิน

ตลาดคงคิดว่าสิ่งที่ Amazon ได้ลงทุนสร้าง infrastructure ไปเป็นทรัพย์สินที่จะเป็นผลดีกับบริษัทในอนาคต

เรามาดูกระแสเงินสดจากการดำเนินงาน หรือ Operating Cash Flow เทียบกัน (หน่วย ล้านเหรียญสหรัฐ)

ปี 2012 Amazon : Alibaba 4,180 : 2,329
ปี 2013 Amazon : Alibaba 5,475 : 4,273
ปี 2014 Amazon : Alibaba 6,842 : 6,607
ปี 2015 Amazon : Alibaba 11,920 : 8,740
ปี 2016 Amazon : Alibaba 16,443 : 11,652

ถ้ามองในมุมของกระแสเงินสดแล้ว Amazon จะมีมากกว่า Alibaba เสมอมา

แล้วกระแสเงินสดของ Amazon มากขนาดไหน? ก็มากพอที่จะใช้กระแสเงินสดที่ได้ในปีเดียวซื้อธนาคารอันดับหนึ่งของประเทศไทยได้ทั้งบริษัท..

ในปีที่แล้ว Amazon มีกระแสเงินสดมากกว่า Alibaba 40% ซึ่งก็สอดคล้องกับมูลค่าบริษัทปัจจุบันที่ Amazon มีมากกว่า Alibaba อยู่ประมาณ 49%

เรื่องกระแสเงินสดเป็นเพียงหนึ่งในสมมติฐานของผมเท่านั้น ความจริงแล้วอาจจะมีเหตุผลอื่นที่ทำให้ตลาดมูลค่า Alibaba น้อยกว่า เช่น ความเสี่ยงจากรัฐบาลจีน หรือ วิธีการลงบัญชีของบริษัท Alibaba เป็นต้น

สรุปแล้วเราควรซื้อหุ้น Amazon หรือ Alibaba ดี?

ผมก็ไม่แน่ใจ ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างในอนาคต แต่ที่แน่ใจคือทั้ง 2 บริษัทนี้กำลังจะครอบงำ e-commerce ของโลกมากขึ้นอีกทั้งคู่..