ทำไม น้ำมันไทย แพงกว่ามาเลเซีย เท่าตัว ? /โดย ลงทุนแมน
จากข่าวเรือประมง 3 ลำ ลักลอบขนน้ำมันเถื่อน เข้ามาขายในไทย กว่า 330,000 ลิตร รวมมูลค่าไม่ต่ำกว่า 4 ล้านบาท

ประเด็นที่น่าสนใจคือ ต้นทางของน้ำมันเถื่อนเหล่านี้ อาจถูกลักลอบนำเข้ามาจากประเทศมาเลเซีย ซึ่งมีราคาถูกกว่าไทยถึงครึ่งหนึ่ง

หากลองไปดูราคาขายปลีกน้ำมันดีเซล พบว่า
- ประเทศไทย อยู่ที่ 32.94 บาทต่อลิตร (ณ วันที่ 18 มิถุนายน 2024)
- ประเทศมาเลเซีย อยู่ที่ 2.15 ริงกิตต่อลิตร หรือราว 16.77 บาทต่อลิตร (ณ วันที่ 10 มิถุนายน 2024)

จะเห็นได้ว่า ราคาน้ำมันดีเซลของไทย สูงเป็น 2 เท่าของมาเลเซียเลยทีเดียว
แล้วทำไมถึงเป็นแบบนั้น ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

แม้ว่าไทยและมาเลเซีย จะมีอาณาเขตติดกัน แต่สภาพทางธรณีวิทยา ไม่เหมือนกันเสียทีเดียว แหล่งทรัพยากรพลังงาน จึงมีความแตกต่างกันด้วย

จากข้อมูลของกระทรวงพลังงานระบุว่า สิ้นปี 2022 ไทยมีปริมาณสำรองน้ำมันดิบ ทั้งที่สำรวจแล้ว และยังไม่ได้สำรวจ ราว 210 ล้านบาร์เรล

โดยปัจจุบัน ไทยผลิตน้ำมันดิบได้ราว 7 หมื่นบาร์เรลต่อวัน ขณะที่ความต้องการใช้มีประมาณ 1 ล้านบาร์เรลต่อวัน

พอเป็นแบบนี้ ทำให้ไทยจึงต้องนำเข้าน้ำมันดิบเป็นจำนวนมาก เพื่อนำมากลั่นเป็นน้ำมันสำเร็จรูป

ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว ไทยจะนำเข้าน้ำมันดิบ จากกลุ่มประเทศตะวันออกกลาง เช่น สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, ซาอุดีอาระเบีย, กาตาร์ และคูเวต

และถึงแม้ว่าไทยจะมีการส่งออกน้ำมันดิบบ้างเล็กน้อย
แต่ก็เป็นเพราะว่าน้ำมันดิบที่ผลิตได้มีสารปนเปื้อนสูง

ในขณะที่ กระบวนการผลิตของโรงกลั่นในประเทศ ไม่สามารถรองรับได้ จึงถูกส่งออกไปขายยังต่างประเทศ

ซึ่งเรื่องราวที่ปริมาณสำรองเหลือน้อย และปริมาณที่ผลิตได้แต่ละวันน้อยกว่าความต้องการใช้ จนต้องนำเข้าจากต่างประเทศ ก็เกิดขึ้นกับก๊าซธรรมชาติของไทยเช่นกัน

ทำให้โดยสุทธิแล้ว ไทยกลายเป็นประเทศ ที่จำเป็นต้องนำเข้าพลังงาน เพราะไม่สามารถผลิตพลังงานให้เพียงพอกับความต้องการได้

ทีนี้ มาดูทางฝั่งประเทศมาเลเซียกันบ้าง
มาเลเซียมีปริมาณสำรองน้ำมันดิบราว 2,300 ล้านบาร์เรล ซึ่งคาดว่าจะเหลือใช้ได้อีกไม่ต่ำกว่า 10 ปี

ยังไม่รวมปริมาณจากแหล่งใหม่ที่เพิ่งถูกค้นพบในปี 2023 อีกกว่า 1,000 ล้านบาร์เรล

โดยมาเลเซียสามารถผลิตน้ำมันดิบได้ราว 0.5 ล้านบาร์เรลต่อวัน ขณะที่มีความต้องการใช้ อยู่ที่ 0.45 ล้านบาร์เรลต่อวัน

เมื่อเทียบกับไทยแล้ว ก็ต้องบอกว่า มาเลเซียมีความต้องการใช้น้ำมันดิบ น้อยกว่าที่ผลิตได้อยู่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น

ในส่วนปริมาณสำรองก๊าซธรรมชาติของมาเลเซีย คาดว่าจะเหลือใช้ได้อีก 10 ปี และผลิตได้มากกว่าใช้เช่นกัน

ทำให้สุดท้ายแล้ว มาเลเซียจึงกลายเป็นประเทศผู้ส่งออกพลังงาน และสามารถสร้างรายได้เข้าประเทศได้

แล้วทำไมราคาน้ำมันของไทย ถึงแพงกว่ามาเลเซีย ?
ยกตัวอย่างราคาขายปลีกน้ำมันดีเซล

- ประเทศไทย อยู่ที่ 32.94 บาทต่อลิตร (ณ วันที่ 18 มิถุนายน 2024)
- ประเทศมาเลเซีย อยู่ที่ 2.15 ริงกิตต่อลิตร หรือราว 16.77 บาทต่อลิตร (ณ วันที่ 10 มิถุนายน 2024)

จากที่บอกไปตอนต้นว่า แหล่งทรัพยากรพลังงานของทั้ง 2 ประเทศมีความแตกต่างกัน

ส่งผลให้ ไทยเป็นประเทศนำเข้าพลังงาน ขณะที่มาเลเซียเป็นผู้ส่งออกพลังงาน จึงมีการดำเนินนโยบายด้านพลังงานไม่เหมือนกันด้วย

โดยหนึ่งในนั้นก็คือ โครงสร้างราคาน้ำมัน ซึ่งไทยเอง จะมีการจัดเก็บภาษีต่าง ๆ เพื่อสร้างแรงจูงใจให้ใช้น้ำมันอย่างประหยัด

รวมถึงมีการเรียกเก็บเงินอุดหนุนเข้ากองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง ในตอนที่ราคาน้ำมันถูก เพื่อนำไปใช้อุดหนุนในช่วงที่ราคาน้ำมันแพง

ขณะที่มาเลเซีย เนื่องจากมีรายได้จากการผลิตและส่งออกพลังงาน จึงไม่มีการจัดเก็บภาษีเพิ่มเติม และไม่มีการตั้งกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงแต่อย่างใด

นอกจากนี้ มาเลเซียยังสามารถนำรายได้ตรงนี้ มาอุดหนุนราคาน้ำมันขายปลีกภายในประเทศให้ต่ำกว่าความจริงได้อีกด้วย

นี่จึงเป็นสาเหตุ ที่ทำให้ราคาน้ำมันในมาเลเซีย มีระดับต่ำกว่าราคาน้ำมันในไทย และช่องว่างของราคาตรงนี้ ก็ทำให้เกิดการนำเข้าน้ำมันจากมาเลเซีย มาจำหน่ายที่ไทยแบบผิดกฎหมายนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม มาเลเซียก็ได้รับผลกระทบจากการลักลอบขนน้ำมันเถื่อน ออกไปขายตามแนวชายแดนเช่นกัน

ทำให้ไม่นานมานี้ รัฐบาลมาเลเซียประกาศยุติการอุดหนุนราคาน้ำมันดีเซลที่มีมานับสิบปี

โดยมีเป้าหมายเพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายภาครัฐ และสกัดกั้นกระบวนการลักลอบนำน้ำมันดีเซลราคาถูก ไปขายให้กับประเทศเพื่อนบ้าน

ทำให้ราคาน้ำมันดีเซลในมาเลเซีย ณ วันที่ 18 มิถุนายน 2024 ปรับเพิ่มจาก 16.77 บาทต่อลิตร เป็น 26 บาทต่อลิตร แต่ราคานี้ก็ยังถูกกว่าราคาน้ำมันในไทย

ส่วนน้ำมันเบนซิน เช่น RON 95 (เทียบเท่าแก๊สโซฮอล์ 95) ยังมีราคาเท่าเดิมคือ 15.89 บาทต่อลิตร

ถึงตรงนี้ เราคงเห็นกันแล้วว่า สถานการณ์ด้านพลังงานของแต่ละประเทศนั้น มีความแตกต่างกัน ส่งผลให้เส้นทางของนโยบายที่เลือกใช้ ก็ย่อมไม่เหมือนกัน

อย่างไรก็ตาม แม้มาเลเซีย จะหยุดอุดหนุนราคาน้ำมันดีเซลแล้ว แต่ราคาก็ยังถูกกว่าในไทย

อีกทั้งหากลองดูปริมาณสำรอง การผลิต และความต้องการใช้ของมาเลเซียแล้ว

ต่อให้รัฐบาลมาเลเซีย ไม่เข้ามาอุดหนุนราคาน้ำมันในประเทศ

ต่อจากนี้อีกสิบปี น้ำมันที่ขายในมาเลเซีย ก็น่าจะถูกกว่าน้ำมันในไทยอยู่ดี..