กรณีศึกษา ไทยส่งออก เครื่องปรับอากาศ เป็นอันดับ 2 ของโลก /โดย ลงทุนแมน

หากถามว่า เครื่องใช้ไฟฟ้าอะไรที่จะมีแนวโน้มเติบโตสูงในอนาคต ?
หนึ่งในนั้น จะต้องมี “เครื่องปรับอากาศ”
ด้วยเหตุผลจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ที่ทำให้ทั่วโลกมีช่วงฤดูร้อนที่ร้อนขึ้น และยาวนานขึ้น รวมถึงประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่ในเขตร้อน ก็มีการเติบโตของรายได้ ทำให้ประชากรมีกำลังซื้อมากขึ้น

รู้หรือไม่ว่า “162,549 ล้านบาท” คือมูลค่าการส่งออกเครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบของประเทศไทย
ซึ่งมากเป็นอันดับ 2 ของโลก รองจากประเทศจีนในปี 2563
และคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 11% ของมูลค่าการส่งออกทั้งโลก

สิ่งที่น่าสนใจคือ ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2564
มูลค่าการส่งออกเครื่องปรับอากาศของไทย อยู่ที่ 151,114 ล้านบาท เติบโตจากช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้าถึง 22.4% และมีแนวโน้มว่าปี 2564 จะเป็นปีที่ไทย ส่งออกเครื่องปรับอากาศมากสุดเป็นประวัติการณ์

อุตสาหกรรมเครื่องปรับอากาศในประเทศไทย มีจุดเด่นอะไร ?
และความท้าทายอะไรบ้างที่จะต้องเจอในอนาคต
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
5 อันดับแรก ของประเทศที่มีสัดส่วนมูลค่าส่งออกเครื่องปรับอากาศ มากสุดในโลก ในปี 2563
อันดับ 1 จีน สัดส่วน 35%
อันดับ 2 ไทย สัดส่วน 11%
อันดับ 3 เม็กซิโก สัดส่วน 9%
อันดับ 4 สหรัฐอเมริกา สัดส่วน 5%
อันดับ 5 เยอรมนี สัดส่วน 4%

หากเทียบกับ 5 ประเทศข้างต้น ข้อได้เปรียบของไทยที่โดดเด่น ก็คือ
การมีทำเลที่ตั้งอยู่ในเขตร้อน มีความต้องการสินค้าจากประชากรในประเทศรองรับ อยู่ใจกลางภูมิภาคอาเซียน มีระบบโครงสร้างพื้นฐานที่ทำให้สามารถส่งออกไปยังประเทศใกล้เคียงที่มีความต้องการเหมือนกันได้

และอีกประการหนึ่งก็คือ ประเทศไทยตั้งอยู่ไม่ไกลจากประเทศที่เป็นเจ้าของแบรนด์เครื่องใช้ไฟฟ้าชั้นนำของโลก โดยเฉพาะญี่ปุ่น

เมื่อรวมกับเหตุผลด้านค่าจ้างแรงงานที่ถูกกว่าประเทศเจ้าของแบรนด์
ทำให้ประเทศไทย กลายเป็นฐานการผลิตเครื่องปรับอากาศที่สำคัญมาตั้งแต่ช่วงปี 2530 และได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีจากบริษัทเจ้าของแบรนด์ จนมีพัฒนาการมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งในแง่คุณภาพและปริมาณ

มูลค่าของการส่งออกเครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบของประเทศไทย
ปี 2543 มูลค่า 42,224 ล้านบาท
ปี 2553 มูลค่า 107,903 ล้านบาท
ปี 2563 มูลค่า 162,549 ล้านบาท

จุดเด่นที่สำคัญของไทย ก็คือ การมีอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิตเครื่องปรับอากาศอย่างครบวงจร
ทำให้เกิดเสถียรภาพในการจัดหาวัตถุดิบ

เริ่มต้นจากอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วน เป็นอุตสาหกรรมพื้นฐานของการผลิตสินค้าต่าง ๆ
เช่น ชิ้นส่วนพลาสติก, ใบพัด, แม่พิมพ์, ชิ้นส่วนโลหะ และแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์

ต่อมาก็เป็นอุตสาหกรรมต้นน้ำ คือ การออกแบบอินเวอร์เตอร์ หรือเทคโนโลยีควบคุมการทำงานของระบบไฟฟ้า และการออกแบบโครงสร้างของผลิตภัณฑ์

อุตสาหกรรมกลางน้ำ คือ อุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วน ส่วนประกอบของเครื่องปรับอากาศ เช่น Evaporator หรือ แผงคอยล์ทำความเย็น, Condensing หรือ แผงลมร้อน มอเตอร์ และคอมเพรสเซอร์

ท้ายที่สุด เป็นอุตสาหกรรมปลายน้ำ ก็คือ การนำชิ้นส่วนมาประกอบรวมกันเป็นเครื่องปรับอากาศ

การมีอุตสาหกรรมเกี่ยวข้องอย่างครบวงจร ทำให้ประเทศไทยมีโรงงานที่อยู่ในห่วงโซ่อุตสาหกรรมเครื่องปรับอากาศมากกว่า 200 โรงงาน โดยแบ่งเป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนเครื่องปรับอากาศราว 176 โรงงาน และผู้ผลิตเครื่องปรับอากาศราว 60 โรงงาน

บริษัทผลิตชิ้นส่วนเครื่องปรับอากาศ ส่วนใหญ่เป็นบริษัทไทย โดยมีบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ เช่น SNC Former และ C.I. Group

บริษัทผลิตเครื่องปรับอากาศ มีทั้งบริษัทต่างชาติ เช่น Daikin, Sharp, Toshiba, Samsung
และบริษัทลูกครึ่งไทย-ญี่ปุ่น อย่าง Saijo Denki

โดยจุดหมายการส่งออกสำคัญของเครื่องปรับอากาศไทย ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2564 ประกอบไปด้วย
1. สหรัฐอเมริกา 23,300 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน 15% ของมูลค่าการส่งออก
2. ออสเตรเลีย 14,500 ล้านบาท สัดส่วน 10%
3. เวียดนาม 12,900 ล้านบาท สัดส่วน 9%
4. ญี่ปุ่น 8,300 ล้านบาท สัดส่วน 6%
5. ไต้หวัน 7,100 ล้านบาท สัดส่วน 5%

ตลาดที่มีแนวโน้มเติบโตดี ส่วนใหญ่จะเป็นประเทศเขตหนาว เช่น สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และประเทศในแถบยุโรป เช่น ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี และสเปน เนื่องจากประเทศเหล่านี้เผชิญกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ที่ทำให้ฤดูร้อนมีอุณหภูมิสูงขึ้น และยาวนานขึ้น

โดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา ที่มีการเติบโตมากกว่า 20% มาตั้งแต่ปี 2562
ขณะที่ช่วง 9 เดือนแรกของปี 2564 ก็ยังเติบโตจากช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้าถึง 73%

ตลาดที่มีแนวโน้มคงตัว จนถึงลดลง เป็นตลาดประเทศในกลุ่มอาเซียน เช่น เวียดนาม และอินโดนีเซีย ที่มีแนวโน้มลดลงมาตั้งแต่ปี 2562 และเพิ่งเพิ่มขึ้นในปี 2564 เนื่องจากความต้องการที่กลับมาเพิ่มขึ้นหลังสถานการณ์โควิดคลี่คลาย

อย่างไรก็ตาม สำหรับเวียดนาม ลูกค้ารายใหญ่อันดับ 3 ของไทย ขณะนี้กำลังกลายเป็นฐานการผลิตเครื่องปรับอากาศเสียเอง

ด้วยเหตุผลด้านค่าแรงที่ถูกกว่า และแรงงานที่มีเป็นจำนวนมาก ทำให้ผู้ผลิตเครื่องปรับอากาศสัญชาติญี่ปุ่น เริ่มมีการเข้าไปลงทุนในเวียดนาม ตั้งแต่ปี 2561 เป็นต้นมา โดยเฉพาะการผลิตเครื่องปรับอากาศอินเวอร์เตอร์รุ่นธรรมดา ซึ่งมีแนวโน้มขยายกำลังการผลิตเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

จากที่เป็นลูกค้ารายสำคัญของไทย
ก็มีความเป็นไปได้ว่า เวียดนามอาจเติบโตเป็นคู่แข่งที่น่ากลัวในอนาคต..

อย่างไรก็ตาม โอกาสของอุตสาหกรรมเครื่องปรับอากาศไทยในตลาดโลกยังมีอีกมาก
ทั้งฤดูร้อนที่มีอุณหภูมิสูงขึ้น และยาวนานขึ้นทั่วโลก โดยเฉพาะประเทศในเขตหนาว ซึ่งเป็นลูกค้าหลักของไทย

การขยายตัวของชนชั้นกลางในประเทศเขตร้อน เช่น กลุ่มประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งเมียนมา ลาว และกัมพูชา ประเทศในภูมิภาคอาเซียน และเอเชียใต้

รวมไปถึงนโยบายกีดกันทางการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีน ที่อาจส่งผลดีต่อการส่งออกเครื่องปรับอากาศไทยไปยังสหรัฐอเมริกาได้มากขึ้น

อย่างไรก็ตาม การผลิตเครื่องปรับอากาศของไทย จำเป็นต้องมีการพัฒนาประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง

เช่น การลงทุนพัฒนาเครื่องปรับอากาศอินเวอร์เตอร์ ให้เป็นรุ่นอัจฉริยะ ที่สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้ เพื่อรองรับการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุค Internet of Things

ไปจนถึงการขยายความตกลงการค้าเสรีกับประเทศต่าง ๆ เพื่อสิทธิประโยชน์ทางภาษี ซึ่งจะทำให้การส่งออกเครื่องปรับอากาศจากไทยมีข้อได้เปรียบมากขึ้น

ก็เป็นที่น่าติดตามต่อไป ว่าประเทศไทยจะสามารถพัฒนาประสิทธิภาพ เพื่อขับเคลื่อนอุตสาหกรรมเครื่องปรับอากาศให้เติบโตอย่างต่อเนื่องในอนาคตได้หรือไม่

หรือจะกลายเป็นอีกหนึ่งอุตสาหกรรม ที่ต้องเจอกับการแข่งขันที่น่ากลัวอย่างเวียดนาม..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References:
-http://tradereport.moc.go.th/Report/Default.aspx?Report=MenucomRecode&ImExType=1&Lang=Th
-https://api.dtn.go.th/files/v3/5f7ebeedef41404f01600e58/download
-https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/Hi-tech-Industries/Electrical-Appliances/IO/io-Electrical-Appliances-21
-https://datawarehouse.dbd.go.th/fin/profitloss/5/0105535035415
-https://www.worldstopexports.com/air-conditioners-exports-country/
-https://kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/Air-ConditionFB-07-12-21.aspx