Fonterra ธุรกิจนม 100,000 ล้าน ถือหุ้นใหญ่ โดยกลุ่มเกษตรกร /โดย ลงทุนแมน
ในโลกนี้ มีธุรกิจหนึ่งในตลาดหุ้น ที่มีผู้ถือหุ้นรายใหญ่ เป็นกลุ่มเกษตรกร

นับเป็นเรื่องแปลก เพราะปกติแล้ว เรามักจะเห็นผู้ถือหุ้นใหญ่ เป็นนักธุรกิจ นักลงทุน ผู้ก่อตั้ง ที่ปั้นธุรกิจนั้น ๆ ขึ้นมา หรือรัฐบาล

เคสที่เรากำลังพูดถึงนี้คือ Fonterra ธุรกิจนมสัญชาตินิวซีแลนด์ มูลค่าบริษัท 122,000 ล้านบาท เป็นบริษัทนมที่ใหญ่อันดับ 7 ของโลก

ชื่อนี้ฟังแล้วอาจไม่คุ้นหูสำหรับคนไทย
แต่หากบอกว่าเป็นเจ้าของแบรนด์
- นมแอนลีน นมสำหรับผู้ใหญ่
- นมแอนมัม นมสำหรับผู้หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
หลายคนน่าจะร้องอ๋อทันที

Fonterra ธุรกิจนี้เกิดขึ้นมาได้อย่างไร
และทำไมกลุ่มเกษตรกร กลายมาเป็น ผู้ถือหุ้นใหญ่ได้ ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

ต้องบอกว่า Fonterra ไม่เหมือนบริษัทมหาชนทั่วไป
แต่เป็นสหกรณ์การเกษตร ที่เกิดจากการรวมกลุ่มของเกษตรกรโคนม ในนิวซีแลนด์

ซึ่งจุดตั้งต้นต้องย้อนไปปี 1871 ที่ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 5 ของไทย เป็นปีที่นิวซีแลนด์เริ่มมีการจัดตั้งสหกรณ์แห่งแรกขึ้น

โดยแนวคิดสหกรณ์ตอนนั้น เกิดจากกลุ่มเกษตรกรนิวซีแลนด์ ที่ต้องการสร้างโรงงานแปรรูปน้ำนมโค แต่ติดปัญหาว่า ต้องใช้เงินลงทุนสูงมาก

เกษตรกรนิวซีแลนด์ จึงเอาเงินแต่ละคนมารวมกัน แล้วก่อตั้งเป็นสหกรณ์ ที่มีโรงงานแปรรูปและผลิตน้ำนมส่วนกลางของทุกคน

และตั้งเงื่อนไขว่า จำนวนหุ้นที่เกษตรกรทุกคนจะได้ ขึ้นอยู่กับจำนวนผลผลิตน้ำนมดิบ ที่ส่งให้กับสหกรณ์

ด้วยโมเดลนี้ ทำให้นอกจากเกษตรกร จะได้เงินจากการขายผลผลิตแล้ว ยังได้เงินปันผลจากหุ้นกลับมาด้วย

ส่วนสหกรณ์ก็ได้วัตถุดิบ ไปแปรรูปขายต่อ เรียกได้ว่า Win-Win ทั้งสองฝ่าย

พอเป็นแบบนี้ สหกรณ์ก็เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้น
เพียงแค่ 50 ปี ก็มีสหกรณ์ในประเทศมากถึง 600 แห่ง

อย่างไรก็ตาม การมีสหกรณ์มากไปก็ไม่ใช่เรื่องดี โดยเฉพาะหลังจากที่นิวซีแลนด์ ลงนามเข้าร่วมเป็นสมาชิกขององค์การการค้าโลก หรือ WTO

เพราะมีคู่แข่งผลิตภัณฑ์นมจากต่างประเทศ เข้ามาแข่งขันมากขึ้น สหกรณ์ในประเทศนิวซีแลนด์ จึงเริ่มยุบรวมกัน เพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขัน

จนสุดท้าย ก็เหลือสหกรณ์แค่ 3 แห่งในช่วงปลายทศวรรษ 1990 ได้แก่ Fonterra, Tatua และ Westland ที่ปัจจุบันถูกซื้อกิจการโดย Yili บริษัทนมจากจีน

ปัจจุบัน Fonterra กลายเป็นผู้ผลิตและส่งออกนมรายใหญ่สุดของนิวซีแลนด์ ที่ครองตลาดกว่า 80% แถมยังมีรัฐบาลให้การสนับสนุนเต็มที่

แม้เหมือนจะผูกขาดตลาดนมนิวซีแลนด์ แต่ Fonterra ก็ยังใช้เงื่อนไขให้เกษตรกรได้หุ้น ตามผลผลิตน้ำนมดิบที่ส่งเข้ามาเหมือนเดิม

แต่เพิ่มเงื่อนไขว่า หากเกษตรกรไม่สามารถส่งนมได้ตามจำนวนเท่าเดิม ก็สามารถขายหุ้นให้สหกรณ์ แล้ว Fonterra จะรับซื้อหุ้นคืนไว้เอง

เงื่อนไขนี้ดีกับเกษตรกร เพราะเพิ่มความยืดหยุ่น แต่กลับทำร้าย Fonterra ในเวลาต่อมาเสียเอง เพราะเท่ากับว่า ต้องกันเงินสดบางส่วนไว้ซื้อหุ้นคืนจำนวนมาก

แทนที่จะเอาเงินสด ไปลงทุนต่อยอด ขยายโรงงานหรือวิจัยพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ แต่กลับต้องมาห่วงหน้าพะวงหลังเสียเอง

นอกจากเรื่องสำรองเงินเพื่อซื้อหุ้นแล้ว
ในบางครั้ง Fonterra ยังเผชิญปัญหาจากสภาพอากาศที่แปรปรวน

ทำให้วัวผลิตนมได้น้อยลง ซึ่งเป็นเรื่องที่ควบคุมไม่ได้
ทำให้ผลิตภัณฑ์นมของ Fonterra ออกสู่ตลาดได้น้อยลงตามไปด้วย

ในปี 2009 บอร์ดบริหารของ Fonterra จึงนัดพูดคุยกับเกษตรกร เพื่อหาทางออกของปัญหาที่เกิดขึ้น

และหนึ่งในแนวทางแก้ปัญหาที่ออกมาคือ จะให้เกษตรกรสามารถถือหุ้นได้มากกว่า ผลผลิตน้ำนมที่ส่งเข้ามา

โดยตอนนี้ Fonterra กำหนดว่า เกษตรกร ต้องถือหุ้นอย่างน้อย 1 หุ้น สำหรับน้ำนมดิบแข็งทุก 3 กิโลกรัม และถือมากสุดได้ 4 เท่าของผลผลิตที่ส่งเข้ามา

ซึ่งวิธีนี้เป็นการช่วยจูงใจเกษตรกร ให้ผลิตน้ำนมดิบออกมาให้มากขึ้นเรื่อย ๆ เพราะยิ่งผลิตเยอะ ก็ขายผลผลิตได้มากขึ้น แถมยังมีสิทธิ์ได้หุ้นเพิ่มมากกว่าเดิม และได้เงินปันผลมากขึ้นตามไปด้วย

จึงช่วยให้ Fonterra กังวลน้อยลงว่า น้ำนมดิบที่ส่งเข้ามา จะพอกับการผลิตหรือไม่

แต่ยังเหลืออีกปัญหาที่ค้างคาอยู่ นั่นคือ เกษตรกรสามารถขายหุ้นคืนให้สหกรณ์ได้ ถ้าผลผลิตน้ำนมลดลง

สุดท้าย ก็เลยแก้ปัญหานี้ด้วยการตั้ง Fonterra Shareholders Market ซึ่งเป็นตลาดที่ให้เกษตรกร Fonterra ขายหุ้นระหว่างกันได้เอง

ทำให้ Fonterra ไม่ต้องรับภาระเองทั้งหมด ในการใช้เงินสดตัวเอง รับซื้อหุ้นคืนจากเกษตรกรอีกต่อไป

อย่างไรก็ตาม Fonterra เอง ก็อยากระดมทุนเพิ่ม เพื่อเพิ่มศักยภาพในการขยายธุรกิจไปยังต่างประเทศ แต่ติดตรงปัญหาว่า เกษตรกรต่อต้าน เพราะกลัวเสียความเป็นเจ้าของไป

ในที่สุด บอร์ดบริหารของ Fonterra ก็คิดหาทางออก
ด้วยการจดทะเบียน Fonterra Shareholders Fund ในตลาดหุ้นนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย (ปัจจุบันอยู่ในชื่อ Fonterra Co-operative Group Limited)

เพื่อเปิดโอกาสให้นักลงทุน ที่ไม่ใช่เกษตรกร สามารถลงทุนกับบริษัท ซึ่งได้รับเงินปันผลเหมือนกับกลุ่มเกษตรกร แต่ไม่มีสิทธิ์มีเสียงโหวตอะไรเลย ทำให้กลุ่มเกษตรกรที่ถือหุ้น Fonterra อยู่ จะไม่สูญเสียอำนาจการตัดสินใจใด ๆ นั่นเอง

ส่วน Fonterra ก็ได้เงินระดมทุนเพิ่ม มาต่อยอดธุรกิจนมของตัวเอง เพื่อให้แข่งขันได้มากยิ่งขึ้น

แล้วที่ผ่านมา Fonterra มีผลประกอบการ
อย่างไรบ้าง ? (ปิดงบวันที่ 31 กรกฎาคมของปี)

ปี 2021
รายได้ 431,200 ล้านบาท
กำไร 12,100 ล้านบาท

ปี 2022
รายได้ 459,200 ล้านบาท
กำไร 12,200 ล้านบาท

ปี 2023
รายได้ 515,400 ล้านบาท
กำไร 33,100 ล้านบาท

จะเห็นได้ว่า รายได้และกำไรของ Fonterra ก็เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยปัจจุบันรายได้กว่า 1 ใน 4 มาจากจีน
ส่วนที่เหลือมาจากออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ สหรัฐฯ และประเทศอื่น ๆ ในเอเชีย

ถึงตรงนี้ ก็คงเห็นแล้วว่า Fonterra เป็นตัวอย่างธุรกิจที่ดี ในการเปิดโอกาสให้เกษตรกร ได้เป็นผู้ถือหุ้น ตามสัดส่วนผลผลิตที่ส่งเข้ามาขาย

เรียกได้ว่า ทำให้เกษตรกรและธุรกิจเติบโตไปพร้อมกัน รวยไปด้วยกัน โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง..
—-----------------------------------------
ต่อยอดความมั่งคั่ง พร้อมการเดินทางเหนือระดับ
รับฟรี ของขวัญสุดพิเศษมูลค่าสูงสุด 29,900 บาท เพียงมียอดลงทุนในกองทุนรวมที่ร่วมรายการ และ/หรือ หุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง ระยะเวลา 6 เดือนขึ้นไป และ/หรือ Structured Fund ตามยอดรวมที่ธนาคารกำหนด

รับเพิ่ม ตั๋วเครื่องบินชั้น Business Class ของการบินไทย ไป-กลับ กรุงเทพฯ-ฮ่องกง สูงสุด 2 ที่นั่ง มูลค่าสูงสุดกว่า 80,000 บาท เมื่อมียอดลงทุนในกองทุนรวมที่ร่วมรายการ และ/หรือ หุ้นกู้ที่มีอนุพันธ์แฝง ระยะเวลา 6 เดือนขึ้นไป และ/หรือ Structured Fund ตั้งแต่ 1 ล้านบาทขึ้นไป และ ฝากเงินเพิ่มกับบัญชี ทีทีบี เงินฝากประจำพลัส 12 เดือน ตั้งแต่ 80 ล้านบาทขึ้นไป รับของขวัญและตั๋วเครื่องบินตามยอดรวมที่ธนาคารกำหนด ภายในวันที่ 17 มิ.ย. - 31 ส.ค. 67

?? ดูรายละเอียดโปรโมชันเพิ่มเติม คลิก https://www.ttbbank.com/link/fb/mftdbooster

✨ พิเศษ รับสิทธิ์สมัครบัตรเครดิต ttb reserve เมื่อมียอดรวมผลิตภัณฑ์เงินฝาก เงินลงทุน ตั้งแต่ 5 ล้านบาทขึ้นไป พร้อมรับฟรี คะแนนสะสมประจำปีสูงสุด 180,000 คะแนน เมื่อมียอดรวมทุกผลิตภัณฑ์ตามที่ธนาคารกำหนด
ใช้เท่าที่จำเป็น และชำระคืนได้เต็มจำนวนตามกำหนด จะได้ไม่เสียดอกเบี้ย 7% - 16% ต่อปี

ลงทุนง่าย ๆ ผ่านแอป ttb touch คลิก https://www.ttbbank.com//ttb/touch/mf

? สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมและรับหนังสือชี้ชวนได้ที่ ทีทีบี ทุกสาขา หรือที่ ttb investment line โทร. 1428 กด #4 ทุกวันจันทร์ - วันศุกร์ ตั้งแต่เวลา 9:00 - 17:30 น. (ยกเว้นวันหยุดธนาคาร)
—-----------------------------------------
References
-https://www.fonterra.com/nz/en/investors/fonterra-shareholders-fund.html
-https://www.fonterra.com/nz/en/investors/investor-services/shares-and-units.html
-https://en.wikipedia.org/wiki/Fonterra
-https://www.fonterra.com/nz/en/flexible-shareholding.html
-https://www.fonterra.com/nz/en/investors/results-and-reporting/archived-reports.html
-https://companiesmarketcap.com/eur/dairy/largest-companies-by-market-cap/