สรุปเส้นทาง WeChat จากโปรเจกต์ 7 คน สู่แอปที่มีผู้ใช้งานพันล้าน /โดย ลงทุนแมน
ถ้าพูดถึงแพลตฟอร์มที่คนส่วนใหญ่ใช้ติดต่อสื่อสาร
ในประเทศสหรัฐอเมริกา คงนึกถึง WhatsApp
ในประเทศไทย คงนึกถึง LINE
แต่สำหรับในประเทศจีน แอปแช็ตที่ครองตลาด คือ “WeChat”

รู้ไหมว่า นอกจากการส่งข้อความหรือโทรคุยกันแล้ว
คนจีนยังใช้ WeChat เพื่อทำธุรกรรมออนไลน์อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น การชำระเงิน, โอนเงิน, เรียกรถ, สั่งอาหาร, ซื้อของออนไลน์, จองตั๋วเครื่องบิน, จองโรงแรม, เล่นเกม และอื่น ๆ

ซึ่งทำให้ WeChat กลายเป็นซูเปอร์แอปอันดับ 1 ในจีน
ที่มีฐานผู้ใช้งานสูงกว่า 1.2 พันล้านบัญชี

เส้นทางของ WeChat จากจุดเริ่มต้นจนถึงทุกวันนี้ เป็นอย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
WeChat เป็นแพลตฟอร์มที่ถูกพัฒนาขึ้น
โดย Tencent บริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่ที่สุดของประเทศจีน

เดิมที Tencent ให้บริการโปรแกรมแช็ตยอดนิยมบนคอมพิวเตอร์อย่าง QQ อยู่แล้ว
ซึ่งมีผู้ใช้งานอยู่กว่า 650 ล้านบัญชี ในช่วงปี 2010

อย่างไรก็ตาม คุณโพนี หม่า มองเห็นพฤติกรรมของผู้บริโภคที่หันมาใช้งานสมาร์ตโฟนกันมากขึ้น
เขาจึงได้พัฒนาแอป QQ Mobile ขึ้นมา แต่ทว่าฟีเชอร์ยังไม่ค่อยเหมาะกับโทรศัพท์มือถือสักเท่าไร

เขาเลยมอบหมายให้ทีมงานภายในองค์กรแข่งขันกันพัฒนาแอปแช็ตตัวใหม่
เพื่อมาสู้กับ QQ Mobile โดยทีมที่ทำได้สำเร็จก่อน คือ ทีมของคุณ Allen Zhang

คุณ Allen Zhang ถือเป็นบุคคลดังในวงการเทคโนโลยีของจีน โดยเขาเคยเป็นเจ้าของธุรกิจ Foxmail ซึ่งถูก Tencent ซื้อกิจการในปี 2005 และได้เข้ามาร่วมพัฒนา QQ Mail จนเป็นบริการอีเมลชั้นนำของจีน

ซึ่งด้วยประสบการณ์ของคุณ Zhang ทำให้สามารถนำทีมงาน QQ Mail ทั้งหมด 7 คน สร้างแอปแช็ต ชื่อว่า Weixin หรือ “WeChat” เปิดให้บริการได้ภายในระยะเวลาเพียง 3 เดือน เมื่อเดือนมกราคม ปี 2011

แต่ตอนแรก WeChat ยังไม่ได้รับความนิยมในทันที เพราะตลาดแอปแช็ตจีน เพิ่งอยู่ในช่วงเริ่มต้น และมีผู้นำอย่าง MiTalk ของ Xiaomi อยู่ก่อนแล้ว

ต่อมา ทีมงานจึงพยายามคิดหาฟีเชอร์ใหม่ ๆ ที่จะสร้างความแตกต่าง โดยได้เพิ่มบริการกดอัดคลิปเสียงส่งแทนข้อความได้ ซึ่งช่วยให้การสื่อสารสะดวกมากขึ้น เนื่องจากแป้นพิมพ์ภาษาจีนในสมัยนั้น ยังใช้งานค่อนข้างยาก

รวมทั้งเพิ่มลูกเล่นเกี่ยวกับการค้นหาเพื่อน เช่น

- People Nearby หาเพื่อนในบริเวณใกล้เคียง
- Shake หาเพื่อนแบบสุ่ม หรือแม้แต่การเชื่อมต่อบัญชีกับ QQ

ส่งผลให้ฐานผู้ใช้งานของ WeChat เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ถึงหลัก 100 ล้านบัญชี ในปี 2012
ก้าวแซงหน้า MiTalk ขึ้นมาเป็นผู้นำตลาดแอปแช็ตได้สำเร็จ

พอมีฐานลูกค้าที่แข็งแกร่ง Tencent ก็เห็นโอกาสในการพัฒนา WeChat ให้เป็นแพลตฟอร์มกลาง
ที่นำเอาบริการไลฟ์สไตล์ที่หลากหลาย มาสู่มือผู้ใช้งานมากขึ้น

โดยได้เปิดตัวฟีเชอร์ Moments ซึ่งเป็นฟีดโซเชียลมีเดีย ที่ให้แชร์คอนเทนต์ และคอมเมนต์เรื่องราวต่าง ๆ ทำให้ WeChat ไม่ได้เป็นแค่แอปแช็ตสำหรับส่งข้อความส่วนตัวอีกต่อไป

หลังจากนั้น ได้มีการพัฒนาฟีเชอร์ WeChat Pay เพื่อผลักดันบริการด้านการเงินออนไลน์
แต่ปัญหาคือ คนยังไม่ค่อยกล้าโอนเงิน หรือชำระเงินผ่านทางอินเทอร์เน็ตกันมากนัก

ทีมงานจึงใช้ประโยชน์จากวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของชาวจีน นั่นคือ “การแจกซองอั่งเปา”

โดยเพิ่มบริการโอนเงินแบบใส่ซองปิดได้ ซึ่งทำให้หลายคนเริ่มผูกบัญชีธนาคารกับกระเป๋าเงินออนไลน์ของ WeChat Pay เพราะเป็นการโอนเงินให้คนในครอบครัวหรือคนรู้จัก และมูลค่าเงินต่อครั้งไม่สูงมาก

ต่อมา บริษัทจึงเริ่มส่งเสริมให้เกิดการทำธุรกรรมการเงินออนไลน์ด้านอื่น ๆ ซึ่ง WeChat นับเป็นผู้บุกเบิกที่ประยุกต์ใช้ QR Code มาเป็นสื่อกลาง ให้ผู้ซื้อและผู้ขาย สามารถโอนเงิน หรือชำระเงินได้อย่างง่ายดาย ด้วยการสแกน QR Code บนหน้าจอโทรศัพท์มือถือ

นอกจากนั้น อีกฟีเชอร์สำคัญของ WeChat ก็คือ Mini Programs ซึ่งเปิดให้ผู้ประกอบการมาพัฒนาแอปย่อยบน WeChat เพื่อนำเสนอสินค้าและบริการต่าง ๆ ต่อลูกค้าบนแพลตฟอร์ม WeChat ได้ทันที โดยไม่ต้องเปลี่ยนหน้าจอ หรือดาวน์โหลดแอปเพิ่ม

ไม่ว่าจะเป็น บริการเรียกรถของ DiDi, ช็อปปิงสินค้าจาก JD.com หรือ Pinduoduo, สั่งอาหารผ่าน Meituan รวมถึงจองร้านอาหาร, จองโรงแรม, จองตั๋วเครื่องบิน และบริการของแบรนด์ดังอีกมากมาย ผ่านบัญชี WeChat เบ็ดเสร็จในที่เดียว

ทำให้ WeChat มีระบบนิเวศทางธุรกิจที่เข้มแข็ง ซึ่งผู้บริโภคสามารถติดต่อสื่อสารผ่านแช็ต หรือ Moments แล้วเลือกใช้บริการที่สนใจผ่าน Mini Programs และชำระเงินด้วย QR Code ของ WeChat Pay

อีกทั้งการที่ Tencent เห็นข้อมูลการใช้งานของ Mini Programs ยังเป็นส่วนช่วยวิเคราะห์ธุรกิจสตาร์ตอัปที่มีแนวโน้มเติบโตสูง เพื่อเข้าไปลงทุนสร้างผลตอบแทนที่ดีในอนาคตได้อีกด้วย

แล้วปัจจุบัน WeChat มีขนาดใหญ่แค่ไหน ?

ในปี 2021 ที่ผ่านมา WeChat มีจำนวนผู้ใช้งานอยู่ประมาณ 1,270 ล้านบัญชี
โดยส่วนใหญ่เป็นชาวจีน หรือเทียบเท่ากับราว 90% ของประชากรทั้งประเทศจีน

ยกตัวอย่าง สถิติที่น่าสนใจของแพลตฟอร์ม WeChat เช่น

- สมาชิกใช้งานเฉลี่ยราว 82 นาทีต่อวัน
- มีการส่งข้อความประมาณ 45,000 ล้านครั้งต่อวัน
- มีผู้ใช้งาน WeChat Pay ราว 900 ล้านบัญชี เป็นรองเพียงแค่ Alipay เท่านั้น
- มีผู้ประกอบการสร้าง Mini Programs ราว 3.5 ล้านโปรแกรม และมียอดการทำธุรกรรมกว่า 14 ล้านล้านบาท

ทั้งนี้ WeChat มีรายได้หลักมาจาก ค่าโฆษณาบนแพลตฟอร์ม, ค่าคอมมิชชันจากระบบชำระเงินบางรายการ รวมถึงค่าบริการเสริมอื่น ๆ เช่น สติกเกอร์, ไอเทมพิเศษ เป็นต้น

ถึงแม้ Tencent จะไม่ได้เปิดเผยข้อมูลทางการเงินของ WeChat แยกออกมาอย่างชัดเจน
แต่จากรายงานประจำปีของบริษัท จะพบว่าธุรกิจโซเชียลมีเดีย มีรายได้อยู่ที่ 630,000 ล้านบาท
ซึ่งคิดเป็นสัดส่วน 21% ของรายได้รวมทั้งหมด 3,000,000 ล้านบาท

จึงปฏิเสธไม่ได้เลยว่า WeChat เป็นกำลังสำคัญที่ทำให้บริษัทมีเม็ดเงิน และฐานลูกค้าไปต่อยอดกับธุรกิจเกม รวมทั้งลงทุนในเทคโนโลยีอื่น ๆ ซึ่งส่งผลให้ตอนนี้ Tencent กลายเป็นบริษัทใหญ่ที่สุดในจีน โดยมีมูลค่าธุรกิจสูงถึง 15 ล้านล้านบาท..

จากเรื่องราวนี้จะเห็นได้ว่า
กว่าที่ WeChat จะประสบความสำเร็จแบบนี้ได้ ธุรกิจต้องผ่านการแข่งขันกับทั้งผลิตภัณฑ์ภายในบริษัทเดียวกัน และแพลตฟอร์มของคู่แข่งภายนอก

ซึ่งสิ่งที่ทำให้ WeChat ก้าวผ่านจุดนั้นมาได้ คงหนีไม่พ้น การไม่หยุดนิ่งอยู่เฉย ๆ และคอยประยุกต์ใช้นวัตกรรม เพื่อสร้างความแตกต่างไปจากผู้เล่นรายอื่น ไม่ว่าจะเป็น Moments, QR Code หรือแม้แต่ Mini Programs

จนทำให้แพลตฟอร์ม สามารถขยายบริการที่ครอบคลุมไลฟ์สไตล์ทุกอย่างไปได้เรื่อย ๆ ไม่รู้จบ
จึงไม่น่าแปลกใจ ถ้าจะบอกว่า หากวันนี้คนจีนขาดแอป WeChat ไป ชีวิตคงจะยุ่งยากกว่าเดิมมากเลยทีเดียว..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.ycombinator.com/library/3t-how-wechat-grew-to-be-the-1-app-in-the-world
-https://www.london.edu/think/we-chat-behind-the-scenes-at-chinas-most-successful-app
-https://fourweekmba.com/how-does-wechat-make-money/
-https://en.m.wikipedia.org/wiki/WeChat
-https://www.businessofapps.com/data/wechat-statistics/
-https://static.www.tencent.com/uploads/2022/03/25/9147dd50e200d489e05d0d8995a14561.pdf