ข้าวนึ่ง สินค้าไทย 40,000 ล้าน เหลือ 20,000 ล้านใน 3 ปี /โดย ลงทุนแมน

รู้หรือไม่ว่าสินค้าส่งออกตระกูล “ข้าว” ของไทย
นอกจาก ข้าวขาว ข้าวเปลือก หรือข้าวหอมมะลิอันเลื่องชื่อ

ยังมีข้าวอีกชนิดหนึ่งที่เรียกว่า ข้าวนึ่ง ที่ในอดีต มีมูลค่าการส่งออกมากถึง 4.5 หมื่นล้านบาท
ซึ่งมากกว่าข้าวหอมมะลิเสียอีก

แต่ภายในระยะเวลาแค่ 3 ปี ข้าวนึ่ง กลับมีมูลค่าการส่งออกลดลงกว่าครึ่งหนึ่ง
เหลือเพียง 2.1 หมื่นล้านบาทเท่านั้น

ข้าวนึ่งคืออะไร ?
และเกิดอะไรขึ้น จึงทำให้มูลค่าการส่งออกหายไปกว่าครึ่ง ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ข้าวนึ่ง เป็นข้าวที่ได้มาจากการแช่ข้าวเปลือกในน้ำ
จากนั้นจึงนำไปนึ่งหรือต้มจนสุกในระดับหนึ่ง แล้วจึงนำไปอบ หรือตากให้แห้ง

ซึ่งข้าวนึ่ง มีวิตามินและแร่ธาตุที่สูง
เนื่องจากการแช่ข้าว จะทำให้สารอาหารจากเปลือกซึมเข้าสู่เมล็ดข้าว
เมื่อมีการสีเอาเปลือกออก สารอาหารจึงไม่หลุดไปกับเปลือกข้าว

อีกทั้งข้าวนึ่ง ยังปรุงสุกได้เร็วกว่า เนื่องจากถูกปรุงสุกด้วยวิธีการนึ่งมาก่อนแล้ว

อย่างไรก็ตาม ด้วยกระบวนการผลิตที่ซับซ้อนน้อยกว่า
และสามารถเก็บรักษาได้นานกว่าข้าวที่ยังไม่ได้แปรรูป
รวมถึงคนไทยเองก็ไม่นิยมบริโภคข้าวนึ่ง
จึงทำให้ข้าวนึ่งมีราคาไม่แพง และผลิตเพื่อการส่งออกเป็นหลัก

โดยเมื่อไปดูตลาดส่งออกที่สำคัญของข้าวนึ่งไทย 3 อันดับแรก พบว่า
- แอฟริกาใต้ 54%
- เบนิน 14.9%
- เยเมน 12.6%

จะเห็นได้ว่า กว่า 8 ใน 10 ส่วนของปริมาณการส่งออก ถูกส่งไปยังประเทศในทวีปแอฟริกา
โดยเฉพาะประเทศแอฟริกาใต้ ที่มีสัดส่วนถึงครึ่งหนึ่งของปริมาณการส่งออกทั้งหมด

แล้วทำไมข้าวนึ่งจึงเป็นที่ต้องการในประเทศเหล่านี้ ?

จากการที่มีภูมิประเทศที่แห้งแล้ง เพาะปลูกได้ยาก
ทำให้ประเทศเหล่านี้มีความมั่นคงทางด้านอาหารต่ำ และมีตัวเลือกน้อย

ข้าวนึ่งที่แม้จะมีพลังงานจากแป้งที่น้อยกว่าข้าวทั่วไป
แต่มีโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ และไฟเบอร์ที่มากกว่า จึงเป็นที่นิยมอย่างมาก

อีกเหตุผลหนึ่งก็คือ เนื่องจากทวีปแอฟริกา เต็มไปด้วยประเทศที่ยากจน
โดยหากเราเดินผ่านคน 100 คน ในประเทศที่เป็นตลาดส่งออกข้าวนึ่งของไทย
เราจะพบคนที่มีฐานะยากจน
- 55 คน ในแอฟริกาใต้
- 39 คน ในเบนิน
- 54 คน ในเยเมน

ด้วยราคาที่ไม่แพงนี้เอง ข้าวนึ่งจึงเป็นที่ต้องการมากกว่าข้าวชนิดอื่น

อย่างเช่น ข้าวหอมมะลิ และข้าวขาวซึ่งอยู่ในตลาดกลุ่มผู้มีรายได้ปานกลางและรายได้สูง
ที่แม้จะมีคุณภาพและความอร่อยที่มากกว่า แต่ก็มีราคาที่สูงกว่า
อีกทั้งยังโดนคู่แข่งอย่างเช่น ประเทศเวียดนาม เข้ามาแย่งส่วนแบ่งตลาดมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม คู่แข่งสำคัญของตลาดข้าวไทยอย่างอินเดีย กำลังเข้ามาแย่งส่วนแบ่งในตลาดข้าวนึ่งมากขึ้น

โดยหากเทียบการส่งออกข้าวนึ่งของไทยและอินเดีย
ในปี 2560
- อินเดีย 4.5 ล้านตัน
- ไทย 3.3 ล้านตัน

และในปี 2564
- อินเดีย 4.7 ล้านตัน
- ไทย 1.4 ล้านตัน

พบว่า ไทยสูญเสียส่วนแบ่งในตลาดส่งออกข้าวนึ่งมากกว่า 50%

เกิดอะไรขึ้นกับข้าวนึ่งไทย ?

อย่างแรกเลย ราคาข้าวนึ่งของไทยแพงกว่าประเทศอื่น ๆ
โดยหากเราไปดูราคาขายข้าวนึ่งในตลาดโลก จะพบว่า

- ข้าวนึ่งไทย มีราคา 16,000 บาทต่อตัน
- ข้าวนึ่งอินเดีย มีราคา 13,000 บาทต่อตัน

เมื่อเป็นเช่นนี้ ผู้บริโภคที่เป็นประเทศที่มีรายได้ต่ำ
จึงเลือกซื้อข้าวนึ่งจากอินเดียที่มีราคาถูกกว่า แม้คุณภาพข้าวนึ่งของไทยจะดีกว่าก็ตาม

และต่อมาคือ ผลผลิตต่อไร่ของไทยน้อยเกินไป

ซึ่งหากดูจากผลผลิตต่อไร่ของอินเดีย
จะพบว่าอินเดียมีผลผลิตต่อไร่สูงกว่าไทยถึง 2 เท่าตัว

อีกทั้งอินเดียยังมีการใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับปรุงพันธุ์ข้าวอย่างต่อเนื่อง
เพื่อให้ได้ผลผลิตตามที่ตลาดโลกต้องการ

เปรียบเทียบกับไทยเองที่ยังมีพันธุ์ข้าวต้นทางที่ไม่หลากหลายพอ
ผลผลิตต่อไร่ต่ำ และใช้เวลาปลูกที่นานเกินไป

ทำให้ได้ปริมาณผลผลิตต่อรอบการปลูกค่อนข้างน้อย
จึงไม่เพียงพอต่อความต้องการในตลาดโลก

ทั้งหมดนี้ จึงไม่น่าแปลกใจว่าทำไมข้าวนึ่งกำลังเจอความท้าทายครั้งใหญ่ เหมือนกับข้าวในตลาดอื่น ๆ

แม้ข้าวนึ่งของไทยยังคงเป็นอันดับหนึ่งในบางประเทศ เช่น แอฟริกาใต้

แต่ไม่อาจรับประกันได้ว่า ข้าวนึ่งไทยจะรักษาแบรนด์ของตัวเองได้อย่างต่อเนื่อง

เพราะต้องไม่ลืมว่า ข้าวไทยสำหรับตลาดกลุ่มผู้มีรายได้สูง เช่น ข้าวหอมมะลิ
ก็ยังโดนความท้าทายหลังจากครองเบอร์หนึ่งของโลกมานาน

และข้าวนึ่งไทยที่เจาะตลาดกลุ่มผู้มีรายได้น้อย ก็มีมูลค่าการส่งออกที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง

จากสินค้าส่งออกมูลค่ากว่า 4.5 หมื่นล้านบาท ในปี 2560 เหลือเพียง 2.1 หมื่นล้านบาท ในปี 2563 และไม่เคยเพิ่มขึ้นอีกเลย

ดังนั้น หากประเทศไทยยังไม่มีตลาดใหม่ ๆ หรือแนวทางป้องกันและแก้ไขที่ชัดเจน

มูลค่าการส่งออก ก็อาจจะลดลงอีก ก็เป็นได้..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.ditp.go.th/contents_attach/750851/750851.pdf
-https://www.statista.com/statistics/1049926/thailand-parboiled-rice-export-destinations/
-https://www.ditp.go.th/ditp_web61/search_data
-https://www.healthline.com/nutrition/parboiled-rice#nutrition
-https://www.webmd.com/diet/parboiled-rice-health-benefits
-https://www.verywellfit.com/rice-nutrition-facts-calories-and-health-benefits-4119792
-https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/agriculture/rice/io/io-rice-2022
-https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/Article_19Feb2021.aspx
-https://tradereport.moc.go.th/Report/Default.aspx?Report=MenucomRecode&ImExType=1&Lang=Th
-http://www.thairiceexporters.or.th/default_eng.htm
-https://www.dft.go.th/Portals/49/ebook/