รู้จัก “วงจรเงินสด” ตัววัดสภาพคล่อง ที่เจ้าของธุรกิจควรรู้ /โดย ลงทุนแมน
ถ้าพูดถึงเรื่องธุรกิจ นอกจากการสร้างการเติบโตของผลกำไรแล้ว
อีกเรื่องที่สำคัญและขาดไม่ได้ ก็คือ การบริหารสภาพคล่อง

หนึ่งในวิธีที่จะบอกเราว่าสภาพคล่องของธุรกิจของเราเป็นอย่างไร
เรียกว่า “Cash Cycle” หรือ “วงจรเงินสด”

โดยธุรกิจที่เราคุ้นเคยอย่างบริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) เจ้าของ เซเว่น อีเลฟเว่น, แม็คโคร และโลตัสในประเทศไทย เป็นตัวอย่างของบริษัทที่มีสภาพคล่องสูงมาก จนมีวงจรเงินสด “ติดลบ”

แล้ววงจรเงินสด คืออะไร ?
ซีพี ออลล์ มีสภาพคล่องสูงขนาดไหน ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
เริ่มกันที่ “วงจรเงินสด” ก็คือ รอบระยะเวลา
ตั้งแต่ที่เรา ได้รับวัตถุดิบมาผลิตเป็นสินค้าหรือบริการ
จนถึงเก็บเงินจากลูกค้า นำมาเทียบกับระยะเวลาจ่ายหนี้คืนให้กับเจ้าหนี้การค้า

แปลงเป็นสมการได้ว่า
วงจรเงินสด = ระยะเวลาขายสินค้า + ระยะเวลาเก็บหนี้ - ระยะเวลาจ่ายหนี้
โดยมีหน่วยเป็นวัน

โดยที่
ระยะเวลาขายสินค้า = มูลค่าสินค้าคงเหลือ / ต้นทุนขาย x 360
ระยะเวลาเก็บหนี้ = ลูกหนี้การค้า / รายได้ x 360
ระยะเวลาจ่ายหนี้ = เจ้าหนี้การค้า / ต้นทุนขาย x 360

หากวงจรเงินสดสั้น แปลว่า ธุรกิจมีสภาพคล่องสูง
มีเงินสดมาใช้หมุนเวียนในการดำเนินธุรกิจได้อย่างเพียงพอ

ในทางกลับกัน ถ้าวงจรเงินสดยาว แปลว่าธุรกิจมีสภาพคล่องที่ต่ำ
ก็อาจตีความได้ว่าบริษัทมีเงินสดไม่เพียงพอมาหมุนเวียนในการดำเนินธุรกิจ
หรืออาจจะต้องกู้เงินเพิ่มเติม เพื่อนำเงินกู้ยืมมาเสริมสภาพคล่อง

ทีนี้เรามาลองดูกันว่าเจ้าของเซเว่น อีเลฟเว่น หรือบริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) มีวงจรเงินสดอย่างไร ?

ในปี 2564

- ระยะเวลาขายสินค้า 34 วัน
- ระยะเวลาเก็บหนี้ 4 วัน
- ระยะเวลาชำระหนี้ 80 วัน

วงจรเงินสด = 34 + 4 - 80 = - 42 วัน หรือ ติดลบมากถึง 42 วัน

อธิบายเพิ่มเติมก็คือ หลังจากที่บริษัทรับของมาขาย
จนกระทั่งขายของออกไปให้กับลูกค้า ใช้เวลาเพียง 34 วัน
แต่บริษัทกลับใช้เวลาเรียกเก็บหนี้เพียง 4 วันเท่านั้นเอง

อย่างไรก็ตาม ซีพี ออลล์ มีอำนาจต่อรองยืดระยะเวลาในการชำระหนี้กับเจ้าหนี้การค้า
หรือแบรนด์สินค้าต่าง ๆ ที่นำมาวางขายผ่านหน้าร้านของบริษัทได้ถึง 80 วัน
นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมบริษัทสามารถรับเงินสดมาก่อนที่ต้องชำระหนี้คืน ได้ยาวนานถึง 42 วัน

เรื่องดังกล่าว ก็เรียกได้ว่าเป็นข้อดีกับบริษัท
เพราะบริษัทมีทางเลือกที่จะนำเงินสดไปใช้หมุนเวียนได้ก่อน
ไม่ว่าจะเป็นการลงทุนเพิ่มเติม การจ่ายเงินปันผล หรือแม้แต่การจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้

หลังจากเห็นตัวอย่างธุรกิจที่มีสภาพคล่องสูงแล้ว
ทีนี้ เรามาดูธุรกิจที่มีสภาพคล่องต่ำกันบ้าง

ยกตัวอย่างจากธุรกิจอสังหาริมทรัพย์กันบ้าง เช่น บริษัท แอล.พี.เอ็น.ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน)

จากข้อมูลในปี 2564 มีรายละเอียด ดังนี้

- ระยะเวลาขายสินค้า 1,615 วัน
- ระยะเวลาเก็บหนี้ 36 วัน
- ระยะเวลาชำระหนี้ 112 วัน

วงจรเงินสด = 1,615 + 36 - 112 = 1,539 วัน

จะเห็นได้ว่า วงจรเงินสดของคอนโดฯ ลุมพินี มีระยะเวลานานถึง 1,539 วัน หรือราว 4 ปีเลยทีเดียว

โดยสาเหตุสำคัญที่ทำให้วงจรเงินสดยาวนานแบบนี้ ก็เป็นเพราะว่า ตัวผลิตภัณฑ์ของบริษัทเอง อย่างคอนโดฯ ซึ่งกว่าบริษัทจะโอนส่งมอบให้กับลูกค้าได้ ก็ใช้เวลาก่อสร้างนานหลายปี

อีกทั้งยังเป็นสินค้าที่มีราคาสูง ลูกค้าจึงต้องใช้ระยะเวลาพิจารณาในการตัดสินใจซื้อ ส่งผลให้วงจรเงินสดของบริษัทที่อยู่ในอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ มักมีระยะเวลายาวนานเป็นปี ๆ แต่ก็นับเป็นเรื่องปกติของอุตสาหกรรมกลุ่มนี้

ถึงตรงนี้ เราน่าจะพอสรุปได้ว่า ธุรกิจที่ดีควรจะมีวงจรเงินสดสั้น สะท้อนถึงการบริหารจัดการสภาพคล่องของธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แต่ก็ต้องบอกว่าวงจรเงินสด ก็ยังขึ้นอยู่กับเรื่องของธรรมชาติ ของแต่ละอุตสาหกรรมที่มีความแตกต่างกัน
ดังนั้น หากเราจะเปรียบเทียบว่า บริษัทมีวงจรเงินสดดีหรือไม่ดีอย่างไร
ก็ควรเทียบกับธุรกิจหรือบริษัทที่อยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกัน

รวมถึงเราอาจจะนำวงจรเงินสดไปเปรียบเทียบกับอดีตที่ผ่านมาของตัวบริษัทเอง
เพื่อดูความสามารถในการบริหารสภาพคล่องของบริษัทได้อีกด้วย

ถึงตรงนี้ ก็ต้องบอกว่าสภาพคล่อง ถือเป็นอีกหนึ่งหัวใจสำคัญ ที่ทุกธุรกิจไม่ควรมองข้าม
ยิ่งในสถานการณ์ไม่คาดฝัน การรักษาสภาพคล่องของบริษัทให้ดำเนินการต่อไปได้ ยิ่งสำคัญ

เพราะไม่ว่าที่ผ่านมาธุรกิจของเรา จะสามารถสร้างกำไรมากมายแค่ไหน
แต่หากขาดสภาพคล่อง ไม่สามารถหาเงินสดมาหมุนเวียนได้
เราก็อาจจะติดขัด ไปไม่รอด จนถึงขนาดเจ๊งไปเลย ได้เหมือนกัน..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.setinvestnow.com/th/knowledge/article/281-cash-cycle-for-business-liquidity
-https://www.investopedia.com/terms/c/cashconversioncycle.asp
-https://www.set.or.th/set/education/knowledgedetail.do?contentId=577&type=article
-https://www.set.or.th/set/factsheet.do?symbol=CPALL&ssoPageId=3&language=th&country=TH
-https://www.set.or.th/set/factsheet.do?symbol=LPN&ssoPageId=3&language=th&country=TH