โอลิมปิก 2016 มหกรรมคอร์รัปชันครั้งใหญ่ ในบราซิล /โดย ลงทุนแมน

คอร์รัปชัน เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับประเทศบราซิลมานาน ไม่เว้นแม้แต่การเป็นเจ้าภาพกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อนในปี 2016 ที่ผ่านมา

ประเทศบราซิลใช้เงินเพื่อการเตรียมความพร้อมเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกกว่า 4 แสนล้านบาท
ซึ่งถือว่าเป็นหนึ่งในการจัดโอลิมปิกที่แพงที่สุดในประวัติศาสตร์

แต่เมื่อพิธีปิดสิ้นสุดลง เรื่องราวของ รีโอเกมส์ กลับโด่งดังไปมากกว่าเดิม
เพราะนักการเมืองและนักธุรกิจกว่าร้อยคน ถูกสอบสวนจากการทุจริต

มหกรรมการรับสินบนที่อยู่ภายใต้มหกรรมกีฬาระดับโลกที่บราซิลเป็นเจ้าภาพ มีเรื่องราวเป็นอย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
รีโอเดจาเนโร หรือที่นิยมเรียกกันว่า “รีโอ” เป็นเมืองท่องเที่ยวขนาดใหญ่ในประเทศบราซิล ที่ได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในเมืองที่สวยที่สุดในโลก เพราะมีสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญอย่างชายหาด Copacabana และ Ipanema รวมไปถึงรูปปั้นพระเยซูขนาดใหญ่ที่ชื่อ Christ the Redeemer

รัฐบาลบราซิลจึงสนับสนุนให้เมืองรีโอ เป็นเจ้าภาพงานสำคัญระดับโลกมาหลายครั้ง ยกตัวอย่างเช่น

ปี 2007 เป็นเจ้าภาพ แพนอเมริกันเกมส์
ปี 2012 เป็นเจ้าภาพ การประชุม UN Earth Summit
ปี 2014 เป็นเจ้าภาพ ฟุตบอลโลก
ปี 2016 เป็นเจ้าภาพ โอลิมปิกเกมส์

อดีตประธานาธิบดี Lula da Silva คือผู้ที่ผลักดันให้เมืองรีโอเป็นเจ้าภาพการจัดกีฬาโอลิมปิก เพราะในการเตรียมตัว ก็จะนำไปสู่การปรับปรุงเมืองให้สวยงาม การลงทุนพัฒนาและก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งถือเป็นโอกาสที่ดีในการยกระดับคุณภาพชีวิตให้ชาวเมืองรีโอ

แต่เบื้องหลังภาพที่สวยงามเหล่านั้น กลับเต็มไปด้วยการคอร์รัปชัน
ไม่ว่าจะเป็นการติดสินบน การฟอกเงิน รวมไปถึงการใช้ความรุนแรงเพื่อขับไล่ผู้อยู่อาศัยในย่านสลัม

และรู้หรือไม่ว่าการคอร์รัปชันโอลิมปิกของบราซิลนั้น เริ่มตั้งแต่การที่เมืองรีโอได้รับเลือกเป็นเจ้าภาพ

นาย Carlos Nuzman ประธานกรรมการโอลิมปิกของบราซิล และนาย Sérgio Cabral อดีตผู้ว่าการรัฐรีโอเดจาเนโร ถูกจับในข้อหาติดสินบนเป็นเงินราว 66 ล้านบาท เพื่อให้ได้รับการการันตีว่ารีโอจะถูกโหวตเป็นเจ้าภาพโอลิมปิก

ซึ่งนาย Sérgio ยังพัวพันกับการติดสินบนในการก่อสร้างและปรับปรุงสถานที่ในเมืองรีโอ

ทั้งการก่อสร้างและปรับปรุงสนามกีฬาที่ชื่อว่า Maracanã ซึ่งเป็นที่จัดพิธีปิดโอลิมปิก

โดย Sérgio ได้ติดสินบนเจ้าหน้าที่กว่า 25 ล้านบาท เพื่อให้ได้รับอนุมัติปรับปรุงสนามกีฬาและใช้งบประมาณเกินกว่าที่เสนอไว้ไปกว่า 75% รวมถึงรถไฟใต้ดินสายใหม่ ที่การก่อสร้างใช้เงินกว่า 6 หมื่นล้านบาท เกินกว่าที่ตั้งเป้าไว้เป็น 10 เท่า

สำหรับรถไฟใต้ดินสายใหม่นี้ สร้างมาเพื่อเชื่อมระหว่างตัวเมืองรีโอกับย่าน Barra ที่เป็นหนึ่งในศูนย์กลางของการจัดโอลิมปิก ที่มีทั้งหมู่บ้านนักกีฬา รวมถึงแลนด์มาร์กใหม่อย่างสวนโอลิมปิก

เหตุผลที่ Barra เป็นย่านที่ถูกพัฒนามากที่สุด ก็มาจากการคอร์รัปชันที่เชื่อมโยงระหว่าง

- นาย Eduardo Paes อดีตนายกเทศมนตรีเมืองรีโอ
- นาย Carlos Carvalho นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ มหาเศรษฐีอันดับ 12 ของบราซิลในขณะนั้น
- บริษัท Odebrecht รัฐวิสาหกิจรับเหมาก่อสร้างที่ใหญ่สุดในประเทศ

ที่มาของเรื่องนี้ก็คือ เมืองรีโอมีประชากรราว 6.5 ล้านคน
แต่กว่า 14% ของประชากร อาศัยอยู่ในชุมชนแออัด หรือที่เรียกว่าสลัม

นาย Eduardo ที่เป็นนายกเทศมนตรีเลยบอกว่า หนึ่งในการพัฒนาเมืองรีโอเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับโอลิมปิก คือการปรับปรุงชุมชนสลัมที่มีอยู่ราว 1 พันแห่ง ด้วยการสร้างโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญและทำให้เข้าถึงบริการสาธารณะ

แต่กลายเป็นว่าเงินส่วนใหญ่กลับทุ่มไปกับ Barra ย่านหรูหราทันสมัย
ที่อยู่ติดทะเลทางตอนใต้ของเมืองรีโอ ซึ่งมีประชากรอยู่อาศัยเพียง 4%

โดยผู้อยู่อาศัยในย่านนี้ล้วนเป็นคนรวย ที่เริ่มย้ายมาอยู่กันตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1970s
เพราะย่านใกล้เคียงที่นิยมอยู่กันมาแต่เดิม เริ่มมีชุมชนสลัมมาตั้งรกรากตามเนินเขา

ซึ่งนักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์อย่างนาย Carlos คือผู้ครอบครองที่ดินส่วนใหญ่ในย่าน Barra เป็นพื้นที่กว่า 64 ล้านตารางฟุต

แต่นอกจากเขาจะมีอิทธิพลจากการเป็นเจ้าของที่ดินแล้ว Carlos ยังมีอิทธิพลต่อนักการเมือง อย่างการเป็นผู้ให้เงินสนับสนุนหลักในแคมเปนหาเสียงเลือกตั้งแก่ Eduardo ให้ได้เป็นนายกเทศมนตรี จึงเป็นการตอบคำถามที่ว่าทำไมย่าน Barra ถึงถูกเลือก

และการพัฒนาที่ดินส่วนใหญ่ก็ก่อสร้างโดยบริษัท Odebrecht ซึ่งเหตุผลที่บริษัทนี้ถูกเลือก
ก็เพราะว่านายกเทศมนตรี Eduardo รับสินบนจากผู้บริหาร Odebrecht กว่า 95 ล้านบาท

โครงการขนาดใหญ่มีอยู่ 2 แห่ง ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กัน นั่นคือสวนโอลิมปิกและหมู่บ้านนักกีฬา ที่เป็นอาคาร 17 ชั้น ทั้งหมด 31 อาคาร ซึ่งในตอนส่งมอบเพื่อใช้เป็นที่พักนักกีฬา กลับพบว่าคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน มีปัญหาจุกจิกมากมาย

แต่เมื่อจบโอลิมปิกแล้ว หมู่บ้านนักกีฬาได้ถูกแปลงเป็นคอนโดมิเนียมหรู ที่มีสระว่ายน้ำ สวนขนาดใหญ่ และวิวทะเลสาบ ต่างจากหมู่บ้านนักกีฬาตอนที่ลอนดอนเป็นเจ้าภาพ ที่หลังจบงานถูกนำไปปรับปรุงเป็นที่อยู่อาศัยราคาย่อมเยา

หมู่บ้านนักกีฬาที่ถูกพัฒนาไปเป็นคอนโดมิเนียมหรู มีชื่อเรียกว่า Ilha Pura ที่แปลว่า Pure Island หรือเกาะบริสุทธิ์ ตามความตั้งใจของนาย Carlos ที่เคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า ต้องการพัฒนา Barra ให้เป็นเมืองแห่ง Elite ที่ปราศจากคนจน

นั่นจึงทำให้พื้นที่ส่วนหนึ่งที่อยู่ระหว่างหมู่บ้านนักกีฬาและสวนโอลิมปิก คือสิ่งที่กวนใจเขามาตลอดหลายปี
เพราะพื้นที่ตรงนั้นคือที่ตั้งของชุมชนที่ชื่อว่า Vila Autódromo ซึ่งเป็นย่านสลัมที่มี 600 ครอบครัวอาศัยอยู่ ซึ่งพวกเขาครอบครองที่อยู่อาศัยตรงนี้แบบถูกกฎหมาย

แผนการรื้อถอนสลัมแห่งนี้จึงเริ่มต้นขึ้นเมื่อปี 2010 โดยจะให้คนในชุมชนนี้
ย้ายไปอยู่ในโครงการที่อยู่อาศัยที่รัฐให้เป็นสวัสดิการในย่านที่ไกลออกไป

จากการขับไล่ของเจ้าหน้าที่รัฐโดยใช้กำลังและอาวุธ คนส่วนใหญ่จึงยอมรับเงินชดเชย และย้ายออก เหลืออยู่ราว 20 ครอบครัวที่ยังคงต่อสู้เพื่อปกป้องที่อยู่ของตัวเอง ซึ่งต้องแลกมากับการถูกเจ้าหน้าที่รัฐทำร้ายร่างกาย ทำลายที่อยู่อาศัย จนกลายเป็นซากปรักหักพัง

แต่สุดท้ายแล้ว การยืนหยัดประท้วงของ 20 ครอบครัวนี้ ได้ถูกนำเสนอโดยสำนักข่าวต่างประเทศ ซึ่งกลายเป็นแรงกดดันที่ทำให้ภาครัฐต้องยอมให้ 20 ครอบครัวนี้อาศัยอยู่ต่อไปได้ แต่ก็เป็นกรณีที่เกิดขึ้นน้อยมาก เพราะในอีกหลายชุมชนจะถูกรัฐบาลฟ้องไล่ที่ต่อ

และเหตุการณ์แบบนี้ก็ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงครั้งเดียว เพราะถ้านับตั้งแต่ปี 2009 มีกว่า 77,200 คน หรือกว่า 20,000 ครอบครัวในชุมชนแออัดที่ถูกไล่ที่ เพื่อการปรับปรุงเมืองให้พร้อมเป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลกและโอลิมปิก ทั้งที่พวกเขาไม่ได้ทำผิดกฎหมาย

ภาครัฐยังลงทุนเปลี่ยนเส้นทางรถบัสนักท่องเที่ยวอย่างน้อย 11 สาย เพื่อเลี่ยงเส้นทางที่ผ่านชุมชนแออัด รวมถึงลงทุนติดตั้งฉากทึบตลอดถนนเส้นทางที่ออกจากสนามบินนานาชาติเป็นระยะทางหนึ่ง เพื่อไม่ให้ผู้มาเยือนรีโอได้เห็นชุมชนแออัดในย่าน Maré

และทั้งหมดนี้ก็เป็นเพียงเรื่องราวหลัก ๆ ของวังวนการทุจริตที่เกิดจากการเตรียมความพร้อมเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกของเมืองรีโอ ที่สุดแล้วเม็ดเงินมหาศาลกลับไหลเวียนอยู่แค่ในกลุ่มผู้มีอิทธิพล

และสิ่งที่สร้างความโกรธแค้นให้กับชาวเมืองรีโอมากกว่านั้นก็คือ เงินที่ถูกจัดสรรให้กลุ่มคนที่ขาดแคลน กลับไม่ได้ถูกใช้เพื่อแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ ไม่ได้ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิต หรือบรรเทาปัญหาความเหลื่อมล้ำ

แต่กลับถูกใช้ไปกับการสร้างสิ่งที่ใช้ปกปิดพวกเขาจากสายตาชาวต่างชาติแทน..

ปิดท้ายด้วยเรื่องราวที่น่าสนใจ
“Eduardo Paes” ได้รับเลือกตั้งเป็นนายกเทศมนตรีเมืองรีโอ 2 สมัยติดต่อกัน ตั้งแต่ปี 2009 ถึง 2016 แต่การพัวพันกับการคอร์รัปชันการจัดกีฬาโอลิมปิก ทำให้เขาแพ้การเลือกตั้งในสมัยต่อมาให้กับคู่แข่งอย่าง Marcelo Crivella

แต่ในปลายปี 2020 ที่ผ่านมา หรือเพียง 9 วันก่อนที่ Marcelo Crivella จะดำรงตำแหน่งจนครบวาระ เขาถูกจับกุมที่บ้านพักในข้อหาคอร์รัปชัน และผู้ที่ชนะการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีเมืองรีโอในสมัยต่อจากเขา ก็คือ Eduardo Paes คนเดิมนั่นเอง..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References:
-https://www.theguardian.com/sport/2017/apr/23/brazil-olympic-world-cup-corruption-bribery
-https://www.reuters.com/article/us-brazil-corruption-idUSKBN16L1LQ
-https://www.bbc.com/news/world-latin-america-41678338
-https://www.vox.com/2016/6/27/12026098/rio-olympics-2016-removals-eviction
-https://www.theatlantic.com/international/archive/2016/08/building-barra-rio-olympics-brazil/493697/
-https://time.com/4271376/brazil-corruption-scandal-olympics/
-https://money.cnn.com/2017/04/05/news/economy/odebrecht-latin-america-corruption/index.html