ROE ตัวเลขที่เรา ไม่ควรถูกหลอก /โดย ลงทุนแมน

หนึ่งในอัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญตัวหนึ่ง
ที่นักลงทุนมักใช้ในการดูว่า บริษัทไหนมีความสามารถในการทำกำไรมากแค่ไหน
คือ Return on Equity (ROE)

โดยทั่วไปเรามักได้ยินว่า
นักลงทุนควรหาบริษัทที่มีค่า ROE สูง
และหลีกเลี่ยงบริษัทที่มีค่า ROE ต่ำ

ความเชื่อแบบนี้ ใช้ได้ทุกกรณีไหม?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ROE คือ อัตราผลตอบแทนของผู้ถือหุ้น ซึ่งเกิดจากกำไรสุทธิหารด้วยส่วนของผู้ถือหุ้น ซึ่งค่าที่ได้จะมีหน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ โดยทั่วไปแล้ว ถ้าตัวเลขนี้มากแปลว่าบริษัทมีประสิทธิภาพในการทำกำไรมาก

สมมติว่า มี 2 บริษัทที่เรากำลังวิเคราะห์อยู่คือ บริษัท A และ บริษัท B ซึ่งอยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกัน
บริษัท A มีค่า ROE เท่ากับ 10% ขณะที่บริษัท B มีค่า ROE เท่ากับ 5%

ดูแบบนี้ ทุกคนก็ต้องเลือกที่จะลงทุนบริษัท A เพราะมีค่า ROE สูงกว่าบริษัท B เท่าตัว

อย่างไรก็ตาม การดูเพียงค่า ROE ที่สูงอย่างเดียวอาจทำให้เราวิเคราะห์หรือตัดสินใจลงทุนผิดพลาดได้ เพราะเราต้องดูหนี้สินของบริษัทนั้นประกอบด้วย

เพราะบางบริษัทที่มีค่า ROE สูงๆ นั้นอาจเกิดจากกิจการไปกู้หนี้สินมากเพื่อเป็นเงินทุนในการดำเนินงาน

กรณีของบริษัท A และบริษัท B สมมติว่า
บริษัท A มีกำไร 10 ล้านบาท มีสินทรัพย์ 300 ล้านบาท มีหนี้สิน 200 ล้านบาท มีส่วนผู้ถือหุ้น 100 ล้านบาท ดังนั้น จะมีค่า ROE เท่ากับ 10%

บริษัท B มีกำไร 10 ล้านบาท มีสินทรัพย์ 300 ล้านบาท มีหนี้สิน 100 ล้านบาท มีส่วนผู้ถือหุ้น 200 ล้านบาท ดังนั้น จะมีค่า ROE เท่ากับ 5%

ซึ่งการที่บริษัท B มีค่า ROE น้อยกว่าไม่ได้หมายความว่า บริษัท B มีกำไรน้อยกว่า แต่เพราะบริษัท B ใช้เงินทุนที่มาจากส่วนของผู้ถือหุ้นมากกว่าบริษัท A นั่นเอง

ดังนั้น ถ้าเราดูเฉพาะ ค่า ROE อย่างเดียว โดยที่ไม่ได้ดูว่าหนี้สินของบริษัทที่เรากำลังวิเคราะห์อยู่ ก็อาจทำให้เราตัดสินใจผิดพลาดได้

เพราะบริษัทที่มีการกู้หนี้มาใช้ในกิจการสูง ในช่วงเวลาที่ทุกอย่างเป็นไปอย่างที่คิดก็จะดี แต่ในช่วงเวลาที่ทุกอย่างไม่เป็นใจ ก็อาจส่งผลเสียหายได้ ถ้าเงินที่กู้มา ไม่สามารถนำไปก่อให้เกิดรายได้ที่สูงกว่าต้นทุนทางการเงินที่บริษัทไปกู้ยืมมา

นอกจากนี้ ยังมีอีกกรณีที่ ROE ถึงขนาดติดลบ แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า บริษัทนั้นคือ บริษัทที่แย่หรือไม่ควรไปลงทุน

และบริษัทสตาร์บัคส์คือ ตัวอย่างของกรณีนี้

ปี 2018 ROE ของสตาร์บัคส์เท่ากับ 172.9%
ปี 2019 ROE ของสตาร์บัคส์เท่ากับ -66.7%

ถ้าดูแบบนี้ เราอาจสรุปได้ว่า สตาร์บัคส์ กำลังประสบปัญหากับผลประกอบการของบริษัทจนทำให้รายได้และกำไรของบริษัทลดลง

ปี 2018 รายได้ 742,000 ล้านบาท กำไร 136,000 ล้านบาท
ปี 2019 รายได้ 795,000 ล้านบาท กำไร 108,000 ล้านบาท

จะเห็นว่าในปี 2019 สตาร์บัคส์นั้นยังมีกำไรในระดับแสนล้านบาท แต่ค่า ROE ของบริษัทติดลบเนื่องจากส่วนผู้ถือหุ้นของบริษัทติดลบ

ซึ่งสำหรับบริษัททั่วไป การที่ส่วนผู้ถือหุ้นติดลบนั้น หมายความว่า บริษัทกำลังประสบปัญหาทางการเงิน และขาดสภาพคล่องอย่างหนัก รวมทั้งมีการขาดทุนสะสมสูง ซึ่งเป็นสัญญาณของการล้มละลายในอนาคต

แต่สำหรับสตาร์บัคส์ ส่วนผู้ถือหุ้นของสตาร์บัคส์ที่ติดลบนั้น สาเหตุหลักเกิดจากการซื้อหุ้นคืนจำนวนมาก

ในช่วงระหว่างปี 2018-2019 ที่ผ่านมา สตาร์บัคส์ซื้อหุ้นคืนไปมูลค่ากว่า 500,000 ล้านบาท
ซึ่งหุ้นที่ถูกซื้อคืนมานั้นถ้าบริษัทไม่ทำการขายคืนไปในตลาด บริษัทก็จะตัดหุ้นนั้นออกไปหรือเรียกว่าการลดทุน ซึ่งส่งผลให้ส่วนของผู้ถือหุ้นลดลง

โดยจำนวนหุ้นของบริษัทสตาร์บัคส์นั้นลดลงจาก 1,309 ล้านหุ้นในปี 2018 มาอยู่ที่ 1,184 ล้านหุ้นในปี 2019

พอเรื่องเป็นแบบนี้ จึงทำให้ส่วนผู้ถือหุ้นของบริษัทนั้นติดลบ จนส่งผลให้อัตราผลตอบแทนของผู้ถือหุ้นหรือ ROE ของบริษัทนั้นติดลบ ซึ่งไม่ได้เกี่ยวกับการที่บริษัทขาดทุนแต่อย่างใด

เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้ เวลาที่เรากำลังดูค่า ROE ของบริษัทที่จะลงทุนก็ต้องคิดไว้เสมอว่า ค่า ROE ที่สูงอาจไม่ได้แปลว่า บริษัทนั้นดีเสมอไป

ในทางกลับกัน ค่า ROE ที่ต่ำหรือแม้แต่ติดลบก็ไม่ได้แปลว่า บริษัทนั้นแย่เสมอไปเหมือนกัน

การดู ROE เหมือนเป็นตัวเลขประกอบ ที่ไม่ใช่แค่ใช้ตาดู แต่ต้องใช้สมองคิดในการวิเคราะห์เพิ่มเติม

ปิดท้ายด้วยข้อมูลที่น่าสนใจ
รู้ไหมว่า ในปี 2010 มูลค่าบริษัท (Market cap) ของสตาร์บัคส์นั้นเท่ากับ 516,000 ล้านบาท ปัจจุบัน มูลค่าบริษัทเพิ่มสูงถึง 3.6 ล้านล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 7 เท่าใน 10 ปี นั่นเอง..
----------------------
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
----------------------
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman

References
-https://en.wikipedia.org/wiki/Return_on_equity
-https://www.macrotrends.net/stocks/charts/SBUX/starbucks/roe
-https://finance.yahoo.com/quote/SBUX/financials?p=SBUX
-https://simplywall.st/stocks/us/consumer-services/nasdaq-sbux/starbucks/news/is-starbucks-nasdaqsbux-negative-shareholders-equity-an-issu
-https://www.macrotrends.net/stocks/charts/SBUX/starbucks/market-cap