ประเทศไทย ในยุคดอกเบี้ยต่ำ / โดย ลงทุนแมน

อัตราดอกเบี้ยทั่วโลก กำลังอยู่ในระดับที่ต่ำที่สุดในประวัติศาสตร์
ที่เป็นแบบนี้เพราะ ธนาคารกลางหลายประเทศ
ได้ลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ

แม้แต่ธนาคารแห่งประเทศไทย
ก็ลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายมาอยู่ที่ 1.50%
ซึ่งใกล้ระดับต่ำสุดในประวัติศาสตร์เช่นกัน

เรื่องนี้น่าสนใจอย่างไร
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

อัตราดอกเบี้ยนโยบายนั้น เป็นเครื่องมือนโยบายการเงินของธนาคารกลาง เพื่อใช้ในการกระตุ้น หรือลดความร้อนแรงของเศรษฐกิจ

ถ้ามีการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบายหมายความว่า เศรษฐกิจของประเทศกำลังเติบโตร้อนแรงจนอาจนำไปสู่การเกิดภาวะเงินเฟ้อ

ในทางตรงข้ามถ้ามีการลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายหมายความว่า เศรษฐกิจของประเทศกำลังชะลอตัว

ธนาคารกลาง จึงต้องการส่งสัญญาณให้ธนาคารพาณิชย์ปรับลดอัตราดอกเบี้ยในตลาดการเงินลงด้วย

ที่ผ่านมาธนาคารแห่งประเทศไทยนั้นมองว่า เศรษฐกิจไทยเริ่มมีแนวโน้มที่ชะลอตัวลง เนื่องจากการส่งออกของประเทศได้รับผลกระทบจากสงครามการค้า และค่าเงินบาทที่แข็งค่า

การส่งออกของไทยในช่วง 6 เดือนแรกของปีนี้ มูลค่าหายไปกว่า 110,000 ล้านบาท จากช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว

หลายฝ่ายให้ความสำคัญกับการส่งออกก็เพราะเป็นเครื่องจักรสำคัญต่อการเติบโตของ GDP ของประเทศ

การส่งออกของไทยนั้นมีสัดส่วนประมาณ 50% ต่อมูลค่า GDP ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

ยังไม่รวมหนี้ครัวเรือนของไทยที่อยู่ระดับสูง ปัจจุบันอยู่ที่ 78% ของ GDP
และการชะลอตัวของภาคการท่องเที่ยวจากเงินบาทที่แข็งค่า

ในเรื่องอัตราดอกเบี้ย..
อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ เป็นรายได้ของธนาคาร
แต่อัตราดอกเบี้ยเงินฝาก จะเป็นต้นทุนของธนาคาร

หมายความว่า ถ้าอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ลด
แล้วธนาคารไม่ลดอัตราดอกเบี้ยเงินฝากตามลงไป จะทำให้ธนาคารมีกำไรลดลง
ซึ่งปัจจุบัน ธนาคารเลือกที่จะยังไม่ลดอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก
เพราะตอนนี้อยู่ต่ำมากจนลดไม่ได้แล้ว

เรื่องนี้จึงทำให้หุ้นของธนาคารหลายแห่ง ตกลงอย่างหนักในช่วงที่ผ่านมา

แล้วที่ผ่านมาอัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำเฉลี่ย และอัตราดอกเบี้ยเงินกู้เฉลี่ยเป็นอย่างไร

ปี 2531-2540 อัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำเฉลี่ย 9.9% อัตราดอกเบี้ยเงินกู้เฉลี่ย 13.1%
ปี 2541-2550 อัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำเฉลี่ย 3.0% อัตราดอกเบี้ยเงินกู้เฉลี่ย 7.5%
ปี 2551-2561 อัตราดอกเบี้ยเงินฝากประจำเฉลี่ย 1.7% อัตราดอกเบี้ยเงินกู้เฉลี่ย 6.7%

ดูเหมือนอัตราดอกเบี้ยทั้ง 2 ขานั้นมีทิศทางลงมาโดยตลอด
และฝั่งเงินฝากนั้น ดอกเบี้ยใกล้ติดพื้นล่าง หรือ เข้าใกล้ศูนย์แล้ว

ในอดีตที่ผ่านมา อัตราดอกเบี้ยนโยบายของประเทศไทยต่ำสุดในปี 2003 ที่ 1.25% ปัจจุบันดอกเบี้ยนโยบายอยู่ที่ 1.5% หมายความว่า เรากำลังอยู่ในยุคดอกเบี้ยต่ำที่สุดในประวัติศาสตร์อีกครั้ง ซึ่งแน่นอนว่ามีทั้งคนที่ได้รับผลประโยชน์ และเสียผลประโยชน์

ในด้านลูกหนี้ จะมีภาระหนี้ที่ลดลงเมื่ออัตราดอกเบี้ยเงินกู้มีแนวโน้มลดลง ซึ่งช่วยเพิ่มกำลังซื้อ

แต่ในด้านผู้ฝากเงิน การได้รับดอกเบี้ยน้อย อาจได้ผลตอบแทนไม่เพียงพอเพื่อนำไปใช้ในอนาคต จนจำเป็นต้องนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์อื่นที่เสี่ยงมากขึ้นแทน

เรื่องนี้อาจทำให้สินทรัพย์เสี่ยงหลายชนิดมีราคาเพิ่มขึ้น
แต่เรื่องที่น่าเป็นห่วงคือ พื้นฐานทางเศรษฐกิจ หรือการเติบโตของสินทรัพย์นั้นอาจจะยังไม่ดีตามราคาที่เพิ่มขึ้น

ที่น่าสนใจกว่านั้นก็คือ
การลดดอกเบี้ยนี้เปรียบเหมือนกระสุนปืน ที่ไว้ใช้กระตุ้นเศรษฐกิจ

ทุกครั้งที่ธนาคารกลางลดดอกเบี้ย ก็เหมือนเป็นการยิงกระสุนออกไปทีละนัด
ซึ่งกระสุนเราจะลดลงเรื่อยๆ
และถ้ากระสุนหมด ก็จะเหมือนหลายประเทศในตอนนี้
ที่ดอกเบี้ยเป็นศูนย์ แต่เศรษฐกิจยังไม่ฟื้นตัว..
----------------------
Blockdit แอปที่เป็นเหมือน คลังความรู้ขนาดใหญ่ อ่านฟรี
โหลดเลย Blockdit.com/download
----------------------
References
-ผลการประชุมคณะกรรมการนโยบายการเงิน ครั้งที่ 5/2562, ธนาคารแห่งประเทศไทย
-ผลการดำเนินงานของระบบธนาคารพาณิชย์ ไตรมาส 2 ปี 2562, ธนาคารแห่งประเทศไทย
-https://www.bot.or.th/Thai/BOTStoryTelling/Pages/MonetaryPolicy_StoryTelling_AcademicAndFI.aspx
-http://www.ops3.moc.go.th/infor/menucomth/stru1_export/export_re/report.asp
-https://tradingeconomics.com/thailand/interest-rate
-https://www.bot.or.th/App/BTWS_STAT/statistics/ReportPage.aspx?reportID=409&language=th
-https://www.smh.com.au/money/borrowing/reality-check-the-era-of-interest-rates-at-5000-year-lows-is-ending-20181001-p5072n.html