ทำไมรถไฟญี่ปุ่น ถึงบริการดี เร็ว และทำกำไร เป็นหมื่น เป็นแสนล้าน /โดย ลงทุนแมน
นอกจากอาหาร ขนม สถานที่ท่องเที่ยว และสินค้าปลอดภาษีแล้ว

อีกหนึ่งสิ่งที่นักท่องเที่ยวที่ได้ไปเยือนญี่ปุ่นน่าจะประทับใจไม่ต่างกันก็คือ การเดินทาง

โดยเฉพาะรถไฟ ไม่ว่าจะเป็นรถไฟบนดินหรือรถไฟใต้ดิน ต่างก็ได้มาตรฐาน สะดวก และครอบคลุมทุก ๆ ย่านของตัวเมือง

อย่างเช่น เมืองโตเกียว ที่เรียกได้ว่าทุกสถานที่ ที่เราจะไป ใช้เวลาเดินจากสถานีรถไฟเพียงไม่กี่นาทีเท่านั้น

และที่สำคัญเลยคือ ตรงเวลา ซึ่งเราน่าจะเคยเห็นข่าวพนักงานรถไฟญี่ปุ่นออกมาแถลงขอโทษออกสื่อ สำหรับขบวนรถไฟที่ล่าช้าไปเพียง 30 วินาทีเท่านั้น..

ที่น่าสนใจคือ แม้จะครอบคลุม และบริการดีเยี่ยม
แต่การขนส่งทางรางของญี่ปุ่น ไม่ได้เป็นภาระให้กับประเทศ

กลับกันยังสร้างเม็ดเงินปีละกว่าหลายหมื่นล้านบาท

อะไรที่ทำให้ขนส่งรถไฟสาธารณะของญี่ปุ่น ประสบความสำเร็จได้
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
แม้ว่าหลายคนที่ได้ไปใช้บริการรถไฟของญี่ปุ่น จะคุ้นกับชื่อ JR ที่เป็นเจ้าของระบบรถไฟในเมืองใหญ่หลายเมือง จนอาจคิดว่า เป็นผู้ผูกขาดการขนส่งทางรางไปแล้ว

แต่จริง ๆ แล้ว ระบบการเดินรถไฟของญี่ปุ่น
มีผู้ให้บริการหลายรายด้วยกัน แบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่

1. Japan Railways หรือ JR Group
ซึ่งเดิมแปรรูปมาจากรัฐวิสาหกิจ โดยปัจจุบัน JR Group มี 6 บริษัทเดินรถที่กระจายไปยังภูมิภาคต่าง ๆ และอีก 1 บริษัทขนส่ง

2. บริษัทเดินรถเอกชนรายอื่น ๆ ที่ไม่ได้อยู่ใน JR Group เช่น Keio Corporation ที่เชื่อมเขตชานเมืองโตเกียว กับใจกลางเมือง

3. รถไฟท้องถิ่น ที่ให้บริการเฉพาะพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง เช่น Tokyo Metro และ Toei Subway ที่ให้บริการรถไฟใต้ดินในกรุงโตเกียว หรือ Osaka Metro ที่ให้บริการรถไฟใต้ดินในโอซากา

เมื่อมีผู้ให้บริการหลายราย จึงทำให้เกิดข้อแรกเลยคือ เส้นทางการเดินรถที่ครอบคลุม ทั้งในตัวเมืองและชนบท

และการเดินทางในแต่ละสาย มีจุดเชื่อมต่อและเปลี่ยนขบวนหลากหลายสถานี ทำให้การเดินทางโดยรถไฟมีความต่อเนื่อง มีหลายเส้นทางให้เลือก

รถไฟจึงกลายเป็นตัวเลือกหลักของผู้คนในญี่ปุ่น สำหรับการเดินทาง
และญี่ปุ่นมีผู้โดยสาร ที่เลือกเดินทางด้วยขนส่งทางราง ไม่น้อยกว่า 60 ล้านคนต่อวัน

ข้อดีอีกข้อคือ ระบบบัตรโดยสารที่เชื่อมโยงกัน

หลายคนที่ได้ไปเที่ยวน่าจะเคยได้ใช้ IC Card ซึ่งถูกคิดค้นโดย JR Group อย่างในโตเกียวก็คือ Suica Card

ซึ่งนอกจากจะใช้เติมเงินเข้าบัตรเพื่อจ่ายค่าโดยสารรถไฟแล้ว
ยังสามารถจ่ายค่าตั๋วสำหรับระบบขนส่งสาธารณะอื่น ๆ ที่รองรับระบบ IC Card ได้ แม้ไม่อยู่ในเครือ JR ได้อีกด้วย

ทำให้นักท่องเที่ยวที่ถือบัตร IC Card หรือชาวญี่ปุ่นที่ใช้ IC Card ในรูปแบบของ E-Wallet สามารถเดินทางได้โดยไม่ต้องไปต่อคิวแลกบัตรเมื่อเปลี่ยนสาย ทำให้การเดินทางไหลลื่น ไม่สะดุด

ความพิเศษอีกข้อของ IC Card คือสามารถใช้จ่ายตามร้านค้าต่าง ๆ ที่รองรับ หรือซื้อตั๋วเข้าชมพิพิธภัณฑ์ และตั๋วภาพยนตร์ ได้อีกด้วย

แล้วเบื้องหลังความสำเร็จของรถไฟญี่ปุ่น คืออะไร ?

ระบบรถไฟของญี่ปุ่น มีการลงทุนและพัฒนามาตั้งแต่ปี 1872 ที่เริ่มมีรถไฟสายแรกในประเทศซึ่งได้รับเงินทุนจากอังกฤษ และสร้างโดยวิศวกรชาวอังกฤษ

ต่อมารถไฟของญี่ปุ่น ที่อยู่ในรูปของรัฐวิสาหกิจมานาน ก็แปรรูปเป็นเอกชนในปี 1987 เพื่อแก้ปัญหาการขาดทุนสะสม จนกลายมาเป็น JR Group และทำกำไรมาอย่างต่อเนื่อง

ซึ่งตั้งแต่อดีต ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ต่างก็ลงทุนมาอย่างต่อเนื่อง

ภาครัฐบุกเบิกและขยายเส้นทางการเดินรถ
ขณะที่ภาคเอกชน ที่เข้ามารับช่วงต่อ คอยอัปเกรดขบวนรถ สถานี ระบบการเดินรถ รางรถไฟ ตลอดจนสถานีให้บริการ ให้มีความทันสมัย

และที่สำคัญคือ แนวคิดและวัฒนธรรมของชาวญี่ปุ่น ที่ใส่ใจในรายละเอียด มีระเบียบวินัยสูง และมุ่งเน้นคุณภาพในทุกด้าน

เกิดเป็นความสะอาด และการบริการที่ดีเยี่ยม โดยเฉพาะเรื่องการตรงต่อเวลา ซึ่งรถไฟญี่ปุ่นล่าช้าน้อยมาก
หากล่าช้าเพียง 30 วินาที ก็ถือว่าผิดพลาดและมีการขอโทษออกสื่ออย่างเป็นทางการ

ความรับผิดชอบและความเป็นมืออาชีพของพนักงานช่วยสร้างความเชื่อมั่น และทำให้รถไฟญี่ปุ่นเป็นระบบขนส่งที่มีมาตรฐานระดับโลก

แล้วผลประกอบการของบริษัทรถไฟในญี่ปุ่น เป็นอย่างไร

JR Group ที่มีบริษัทที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์อยู่ 4 บริษัท ในปีที่ผ่านมาทั้ง 4 บริษัท

- JR Central
มีรายได้ 371,300 ล้านบาท กำไร 83,500 ล้านบาท

- JR East
มีรายได้ 592,700 ล้านบาท กำไร 42,600 ล้านบาท

- JR West
มีรายได้ 354,900 ล้านบาท กำไร 21,400 ล้านบาท

- JR Kyushu
มีรายได้ 91,300 ล้านบาท กำไร 8,300 ล้านบาท

ถ้ารวมผลประกอบการของ JR Group
ก็จะมีรายได้รวมกันกว่า 1,410,200 ล้านบาท
และมีกำไรสุทธิสูงถึง 155,800 ล้านบาท

หรืออีกบริษัทที่เพิ่งจะจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ไปก็คือ Tokyo Metro ผู้ให้บริการรถไฟใต้ดินในกรุงโตเกียว ปีที่ผ่านมาก็มีรายได้กว่า 84,500 ล้านบาท และมีกำไรสุทธิกว่า 10,000 ล้านบาท

ซึ่งรายได้ของ JR Group และ Tokyo Metro นอกจากค่าโดยสารแล้ว ยังมาจากรายได้ค่าเช่าพื้นที่ของร้านค้าภายในสถานี หรือธุรกิจโรงแรมโดยรอบ ที่บริหารจัดการอยู่อีกด้วย

จะเห็นว่าการที่รถไฟญี่ปุ่น ก้าวขึ้นมาเป็นหัวใจสำคัญในการเติบโตของประเทศญี่ปุ่นได้ ต้องอาศัยหลากหลายปัจจัยด้วยกัน

ทั้งจากภาครัฐ ที่วางแผนระยะยาวและผลักดันให้รถไฟ รับบทเป็นระบบขนส่งหลักของประเทศ

ผู้ให้บริการเดินรถ ที่ดูแลรักษาและพัฒนาการบริการให้ดีขึ้นอยู่ตลอดเวลา

รวมถึงผู้โดยสารทั้งชาวญี่ปุ่น และนักท่องเที่ยวต่างชาติ ที่สนับสนุนและเดินทางด้วยรถไฟ จนมีกำไรหลักหมื่น หลักแสนล้านบาทต่อปี โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาเงินอุดหนุนจากภาครัฐ..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.statista.com/statistics/627136/japan-number-railway-passengers/#:~:text=Number%20of%20passengers%20carried%20via%20railway%20transportation%20in%20Japan%20FY%202014%2D2023&text=In%20the%20fiscal%20year%202023,billion%20in%20the%20previous%20year.
-https://www.britannica.com/place/Japan/Government-and-society
-https://www.global.toshiba/ww/products-solutions/railway/information-system/trueline/blog/blog001.html