ร้านอาหารญี่ปุ่น เครื่องมือ ส่งออกสินค้าเกษตร ไปทั่วโลก /โดย ลงทุนแมน
รู้หรือไม่ว่า ในบรรดาสินค้าเกษตรแปรรูป ที่ญี่ปุ่นส่งออกนั้น 3 อันดับแรก ได้แก่
- เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์
- เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- เครื่องปรุง

ซึ่งมีมูลค่าการส่งออกรวมกันกว่า 100,000 ล้านบาทต่อปี

โดยสินค้าเหล่านี้ ต่างก็มีวัตถุดิบหลัก มาจากสินค้าเกษตรของญี่ปุ่น เช่น ข้าว ข้าวสาลี หรือข้าวบาร์เลย์
ที่ถูกนำมาแปรรูป ทำให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น

จนทำให้ชาวนาญี่ปุ่น สามารถขายข้าวได้ในราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 100 บาท เรียกได้ว่า มากกว่าชาวนาไทยถึง 6 เท่า

ซึ่งหนึ่งในช่องทางหลัก ที่ใช้ในการขายสินค้าเกษตรแปรรูปเหล่านี้ ก็คือ “ร้านอาหารญี่ปุ่น” ที่มีมากถึง 187,000 ร้านทั่วโลก

ญี่ปุ่นทำอย่างไร ถึงสามารถเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรได้สำเร็จ
แล้วร้านอาหารญี่ปุ่น เข้ามาเกี่ยวข้องได้อย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
จุดพลิกผันของการทำเกษตรกรรม ในประเทศญี่ปุ่น มาจากความอดอยากอาหาร หลังญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2

แม้ก่อนหน้านี้ ญี่ปุ่นจะมีการทำการเกษตรมาอยู่ก่อนแล้ว แต่ที่ดินส่วนใหญ่ กลับตกอยู่ในมือของนายทุน

ในขณะที่ชาวนาส่วนใหญ่ ถือครองที่ดินส่วนตัว เพียงหยิบมือเท่านั้น

ด้วยความที่มีที่ดินในมือไม่มาก ทำให้การลงทุนทำการเกษตรไม่คุ้มค่า แถมมีปัญหาผลผลิตต่อไร่ต่ำ ส่งผลให้ประสบภาวะขาดทุน และสร้างปัญหาหนี้สินที่เรื้อรังตามมา

เรื่องที่เกิดขึ้น ทำให้รัฐบาลญี่ปุ่นในขณะนั้น ออกกฎหมายห้ามถือครองที่ดิน เกินกว่าที่รัฐกำหนด
ส่งผลให้นายทุนที่ถือครองที่ดินจำนวนมาก ต้องขายที่ดินส่วนเกินให้กับรัฐ

ซึ่งทางรัฐบาล ก็นำที่ดินที่ได้ ไปขายต่อให้เกษตรกรที่ยังไม่มีที่ดิน หรือมีที่ดินไม่เพียงพอสำหรับทำการเกษตร โดยขายในราคาคงที่ และไม่มีการคิดดอกเบี้ย หากชาวนาต้องผ่อนจ่ายเพื่อซื้อที่ดิน

นอกจากนี้ ยังมีการจัดตั้งสหกรณ์การเกษตร หรือ JA ขึ้น เพื่อช่วยเหลือเกษตรกร ทั้งในด้านช่องทางการขายสินค้า เทคนิคการผลิต ไปจนถึงสินเชื่อสำหรับกู้ยืม

อย่างไรก็ตาม ปัญหาที่เกษตรกรญี่ปุ่นต้องพบเจอ ก็ไม่จบลงเพียงเท่านี้ เพราะเมื่อญี่ปุ่นเข้าเป็นสมาชิกองค์การการค้าโลก (WTO) ทำให้นโยบายอุดหนุนเกษตรกรบางอย่างจากรัฐ ไม่สามารถทำได้อย่างเต็มที่

นอกจากนี้ การเป็นสมาชิก WTO ยังทำให้สินค้าเกษตรจากนอกประเทศ ไหลทะลักเข้ามาสู่ญี่ปุ่นด้วย

แม้จะทำให้ผู้บริโภคชาวญี่ปุ่น มีทางเลือกในการบริโภคสินค้าเกษตรมากขึ้น แต่ก็ส่งผลกระทบต่อสินค้าเกษตรของญี่ปุ่นเอง อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

อีกทั้งคนญี่ปุ่นมีพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไป
เช่น กินข้าวน้อยลง หันไปดื่มนม กินเนื้อสัตว์มากขึ้น

รัฐบาลญี่ปุ่น จึงส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตทางการเกษตร เช่น การทำสาเกและโชจู
โดยใช้วัตถุดิบหลักอย่างข้าว มาเข้าสู่กระบวนการแปรรูป

และนำสินค้าเกษตรแปรรูปเหล่านี้ ส่งออกไปขายยังต่างประเทศ เพื่อหารายได้ชดเชยยอดขายที่ลดลงในประเทศแทน

ซึ่งจริง ๆ ก็ต้องบอกว่า การนำสินค้าเกษตร มาแปรรูปเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นสิ่งที่ทำกันในญี่ปุ่นอยู่ก่อนแล้ว

แต่เมื่อรัฐบาลเข้ามาส่งเสริม ร่วมกับสหกรณ์การเกษตรของญี่ปุ่น ก็ช่วยให้สินค้าเกษตรแปรรูปของญี่ปุ่น สามารถส่งออกไปทั่วโลกได้มากขึ้น

ตัวอย่างเช่น บริษัท Takara Holdings ของญี่ปุ่น ซึ่งเริ่มต้นจากธุรกิจขายเหล้าโชจู มิริน และเหล้าปรุงอาหาร ภายในประเทศ

ก่อนที่จะขยายธุรกิจ ส่งออกไปยังต่างประเทศ เช่น สาเก วิสกี้ และเหล้าปรุงอาหาร ในทวีปอเมริกาเหนือ โอเชียเนีย และทวีปยุโรป

ในปี 2014 บริษัทมียอดขายจากต่างประเทศเพียง 3,966 ล้านบาท
แต่ในปี 2023 ที่ผ่านมา มีรายได้จากต่างประเทศ เพิ่มเป็น 33,086 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่า ในระยะเวลาไม่ถึง 10 ปี

อีกบริษัทหนึ่งที่น่าสนใจ คือ Sapporo Holdings
ซึ่งมีรายได้หลักจากการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ที่แปรรูปมาจากสินค้าเกษตร

โดยในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2023
บริษัทสามารถกวาดรายได้จากต่างประเทศ
คิดเป็นมูลค่ามากถึง 20,833 ล้านบาท เลยทีเดียว

ซึ่งรายได้ตรงนี้ เพิ่มขึ้นกว่า 24%
เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนอีกด้วย

และอย่างที่บอกไปตอนต้น
ช่องทางสำคัญ ที่ญี่ปุ่นใช้ส่งออกสินค้าเกษตรแปรรูปเหล่านี้ ก็คือ เชนร้านอาหารญี่ปุ่น ที่กระจายอยู่ทั่วทุกมุมโลก นั่นเอง

ทั้งนี้เพราะอาหารญี่ปุ่นส่วนใหญ่ ต้องใช้เครื่องปรุง รวมถึงเครื่องดื่ม ทั้งแบบที่มีแอลกอฮอล์และไม่มีแอลกอฮอล์ จากญี่ปุ่น เพื่อเป็นวัตถุดิบในการประกอบอาหาร และเสิร์ฟลูกค้า

นอกจากนี้ สำหรับบางคน การทานอาหารญี่ปุ่น ควบคู่กับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มักเป็นสิ่งที่ขาดแทบไม่ได้ในมื้ออาหาร

ไม่ว่าจะเป็น
- วิสกี้ สาเกที่ทำมาจากข้าวญี่ปุ่น
- โชจู ที่ทำมาจากข้าวบาร์เลย์
- มิริน ที่ทำมาจากข้าวเหนียวหมักของญี่ปุ่น

ด้วยเหตุผลนี้ ร้านอาหารญี่ปุ่นที่มีอยู่ทั่วทุกมุมโลกกว่า 187,000 ร้าน จึงไม่ต่างอะไรกับประตู ในการส่งออกสินค้าเกษตรของญี่ปุ่น ให้คนทั้งโลกได้ลิ้มลอง

โดยในประเทศไทย ที่มีร้านอาหารญี่ปุ่นกว่า 5,700 ร้าน ก็มักจะมีสินค้าเกษตรแปรรูปของญี่ปุ่น แฝงตัวอยู่แทบทุกร้าน

แต่ต้องบอกว่า ร้านอาหารญี่ปุ่นเป็นเพียงหนึ่งในช่องทางส่งออกเท่านั้น เพราะสินค้าเหล่านี้ ยังมีการขายในซูเปอร์มาร์เก็ต รวมไปถึงร้านค้าปลีกอื่น ๆ ด้วยเช่นกัน

ถึงตรงนี้ คงเห็นแล้วว่าญี่ปุ่นประสบความสำเร็จในการพัฒนาสินค้าเกษตรแปรรูปของตัวเองเป็นอย่างมาก

และหากเราไปดูมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรแปรรูป 3 อันดับแรกของญี่ปุ่น พบว่าเป็น

- เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ 51,234 ล้านบาท
- เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ 33,496 ล้านบาท
- เครื่องปรุง 16,041 ล้านบาท

ซึ่งญี่ปุ่นส่งออกสินค้าเกษตรที่แปรรูปแล้วเหล่านี้ คิดเป็นสัดส่วน 31% ของการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมดของญี่ปุ่น

หันมามองที่ประเทศไทย สินค้าเกษตรที่ส่งออกมากสุด ส่วนใหญ่ยังคงเป็นสินค้าสด เช่น ทุเรียน ข้าว ที่ขายได้ราคาถูก และถูกแย่งส่วนแบ่งจากประเทศอื่น ๆ มากขึ้นเรื่อย ๆ

ซึ่งเรื่องนี้ ถ้ามองเป็นโอกาส และเรียนรู้กรณีศึกษาจากญี่ปุ่น

ก็เท่ากับว่าเรายังสามารถแปรรูปสินค้าเหล่านี้ เพื่อเพิ่มมูลค่าในการส่งออกได้ ซึ่งจะมีส่วนช่วยทำให้เกษตรกรไทย มีรายได้เพิ่มขึ้นด้วย

โดยเฉพาะข้าว ที่เราส่งออกมากถึง 159,550 ล้านบาท แต่กลับส่งออก ผลิตภัณฑ์ข้าวที่แปรรูปแล้วได้เพียง 10,997 ล้านบาทเท่านั้น..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.statista.com/statistics/1019819/japan-sake-export-value/
-https://www.ide.go.jp/library/English/Publish/Reports/Brc/pdf/25_02
-https://www.japantimes.co.jp/2023/09/30/special-supplements/japans-drink-continues-gain-global-fans/
-https://www.sapporoholdings.jp/en/ir/library/description/
-https://www.takara.co.jp/english/company/intro/takara-intl.html