สรุปวิกฤติเลบานอน ที่ประเทศกำลังล้มละลาย
สรุปวิกฤติเลบานอน ที่ประเทศกำลังล้มละลาย /โดย ลงทุนแมน
“โชคร้าย รัฐเราล้มละลายแล้ว ธนาคารกลางก็ด้วย
เรากำลังมีปัญหา ความสูญเสียได้เกิดขึ้นแล้ว”
ประโยคดังกล่าว ถูกกล่าวโดยรองนายกรัฐมนตรีประเทศเลบานอน
หรือ Saadeh Al-Shami ระหว่างการให้สัมภาษณ์ เมื่อไม่กี่ชั่วโมงที่ผ่านมา
“โชคร้าย รัฐเราล้มละลายแล้ว ธนาคารกลางก็ด้วย
เรากำลังมีปัญหา ความสูญเสียได้เกิดขึ้นแล้ว”
ประโยคดังกล่าว ถูกกล่าวโดยรองนายกรัฐมนตรีประเทศเลบานอน
หรือ Saadeh Al-Shami ระหว่างการให้สัมภาษณ์ เมื่อไม่กี่ชั่วโมงที่ผ่านมา
ปัจจุบัน ประเทศเลบานอนกำลังเผชิญวิกฤติทางการเงินเป็นปีที่ 3 ติดต่อกัน
ส่งผลให้ค่าเงินพังทลายลงและมีมูลค่าลดลงไปแล้วมากถึง 90%
ส่งผลให้ค่าเงินพังทลายลงและมีมูลค่าลดลงไปแล้วมากถึง 90%
แล้วมันเกิดอะไรขึ้นกับประเทศแห่งนี้ ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
2 ปีก่อน ธนาคารโลกได้ให้คำจำกัดความกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับวิกฤติเศรษฐกิจของเลบานอนว่านับเป็นหนึ่งในวิกฤติเศรษฐกิจ ที่รุนแรงที่สุดในรอบกว่า 170 ปี
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
2 ปีก่อน ธนาคารโลกได้ให้คำจำกัดความกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับวิกฤติเศรษฐกิจของเลบานอนว่านับเป็นหนึ่งในวิกฤติเศรษฐกิจ ที่รุนแรงที่สุดในรอบกว่า 170 ปี
ปี 2019 ชาวเลบานอนมี GDP ต่อหัว อยู่ที่ 7,584 ดอลลาร์สหรัฐ
ใกล้เคียงกับ GDP ต่อหัวของชาวไทย ที่ 7,817 ดอลลาร์สหรัฐ
ใกล้เคียงกับ GDP ต่อหัวของชาวไทย ที่ 7,817 ดอลลาร์สหรัฐ
ในปี 2020 ขณะที่เศรษฐกิจของหลายประเทศทั่วโลกล้วนเผชิญการหดตัวจากวิกฤติโควิด 19
GDP ต่อหัวของชาวไทย ลดลงเหลือ 7,189 ดอลลาร์สหรัฐ
GDP ต่อหัวของชาวไทย ลดลงเหลือ 7,189 ดอลลาร์สหรัฐ
แต่ GDP ต่อหัวของชาวเลบานอน ลดลงเหลือเพียง 4,891 ดอลลาร์สหรัฐ
คิดเป็นอัตราการลดลงถึง 36% ภายในปีเดียว
คิดเป็นอัตราการลดลงถึง 36% ภายในปีเดียว
ประเทศเลบานอน เป็นประเทศที่มีปัญหายืดเยื้อและเป็นชนวนสำคัญของความล้มเหลวทางเศรษฐกิจ
ครั้งหนึ่ง กรุงเบรุต เมืองหลวงของเลบานอน เคยได้รับฉายาว่าเป็น “ปารีสแห่งตะวันออกกลาง”
ด้วยความที่เลบานอนเคยเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส และกรุงเบรุตถูกตั้งให้เป็นศูนย์กลางการค้าขายมาตั้งแต่ยุคอาณานิคม ความรุ่งเรืองทำให้เมืองแห่งนี้เต็มไปด้วยอาคารสวยงามสไตล์ฝรั่งเศสมากมาย
ด้วยทำเลของประเทศที่ตั้งอยู่ริมทะเลเมดิเตอร์เรเนียน นักธุรกิจชาวเลบานอนจึงเป็นผู้เชื่อมโยงการค้าระหว่างประเทศในแอฟริกา และกลุ่มประเทศอาหรับ โดยเฉพาะการค้าอัญมณี
เลบานอนไม่มีภาษีนำเข้าสำหรับสินแร่โลหะ และอัญมณี ทำให้สามารถนำเข้าแร่มีค่าจากประเทศในแอฟริกาได้ในราคาถูก
บวกกับช่างฝีมือชาวเลบานอนที่เก่ง และมีค่าแรงถูกกว่าช่างฝีมือในทวีปยุโรปเกือบครึ่งหนึ่ง ทำให้กรุงเบรุตขึ้นแท่นเป็นหนึ่งในศูนย์กลางค้าอัญมณีที่สำคัญ ยังรวมถึงการเป็นศูนย์กลางการเงินที่สำคัญแห่งหนึ่งของตะวันออกกลางอีกด้วย
อัญมณีและเครื่องประดับ เป็นสินค้าส่งออกอันดับ 1 ของเลบานอน คิดเป็นมูลค่ากว่า 37,000 ล้านบาท
ในปี 2019 และคิดเป็นสัดส่วน 6% ของการส่งออกสินค้าและบริการทั้งหมดของเลบานอน
ในปี 2019 และคิดเป็นสัดส่วน 6% ของการส่งออกสินค้าและบริการทั้งหมดของเลบานอน
บริษัท Tabbah บริษัทเครื่องประดับสัญชาติเลบานอน ก่อตั้งขึ้นในกรุงเบรุต ประเทศเลบานอน ในปี 1862 เป็นผู้นำในการออกแบบเครื่องประดับ ที่มีลูกค้าอยู่ทั่วทุกมุมโลก
การค้าขายอัญมณีที่คึกคัก ทำให้กรุงเบรุต ก้าวขึ้นมาเป็นศูนย์กลางการเงินที่สำคัญแห่งหนึ่งของตะวันออกกลางอีกด้วย ภาคการเงินมีสัดส่วนถึง 7% ของการส่งออกสินค้าและบริการของประเทศ
นอกจากนี้ เลบานอนยังเป็นประเทศที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของตะวันออกกลาง
ถึงแม้จะมีพื้นที่เพียง 10,452 ตารางกิโลเมตร ใกล้เคียงกับจังหวัดขอนแก่น แต่ก็สามารถส่งออกพืชผลได้มากมาย
ถึงแม้จะมีพื้นที่เพียง 10,452 ตารางกิโลเมตร ใกล้เคียงกับจังหวัดขอนแก่น แต่ก็สามารถส่งออกพืชผลได้มากมาย
โดยเฉพาะพืชผลที่เติบโตในภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ทั้งองุ่น มะกอก ผลไม้ตระกูลส้ม และถั่ว รวมไปถึงผลิตภัณฑ์แปรรูปอย่างไวน์ และน้ำมันมะกอก
นอกจากผลผลิตทางการเกษตร การค้าอัญมณี และภาคการเงินแล้ว ด้วยความที่ทำเลที่ตั้งของเลบานอน คือที่ตั้งของอาณาจักรต่าง ๆ ตั้งแต่ยุคโบราณ เลบานอนจึงมีโบราณสถานในยุคสมัยต่าง ๆ มากมาย ทั้งโรงละครสมัยโรมัน โบสถ์คริสต์ มัสยิดสมัยออตโตมัน
ทั้งที่เป็นประเทศเล็ก ๆ แต่เลบานอนมีมรดกโลกทางวัฒนธรรมมากถึง 5 แห่ง
การท่องเที่ยวจึงเป็นภาคส่วนเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุด โดยการท่องเที่ยวสร้างรายได้กว่า 330,000 ล้านบาท
คิดเป็นสัดส่วนถึง 61% ของการส่งออกสินค้าและบริการทั้งหมดของเลบานอน
คิดเป็นสัดส่วนถึง 61% ของการส่งออกสินค้าและบริการทั้งหมดของเลบานอน
จากข้อมูลที่กล่าวมา ดูเหมือนว่า เลบานอนจะเป็นประเทศที่มีภาคเศรษฐกิจที่หลากหลาย
ซึ่งจาก GDP ต่อหัวของชาวเลบานอน ในปี 2019 อยู่ที่ 7,584 ดอลลาร์สหรัฐ ก็ถือว่าดีระดับหนึ่งในภูมิภาคตะวันออกกลาง ทั้ง ๆ ที่เลบานอนไม่ได้มีทรัพยากร โดยเฉพาะ “น้ำมัน” เหมือนประเทศอื่น ๆ ในกลุ่มอาหรับ
ซึ่งจาก GDP ต่อหัวของชาวเลบานอน ในปี 2019 อยู่ที่ 7,584 ดอลลาร์สหรัฐ ก็ถือว่าดีระดับหนึ่งในภูมิภาคตะวันออกกลาง ทั้ง ๆ ที่เลบานอนไม่ได้มีทรัพยากร โดยเฉพาะ “น้ำมัน” เหมือนประเทศอื่น ๆ ในกลุ่มอาหรับ
แล้วอะไรที่ซ่อนอยู่ในเศรษฐกิจที่ดูเหมือนจะหลากหลายและมั่นคง ?
ประการแรก “ความขัดแย้งของประชากรและรัฐบาลที่คอร์รัปชัน”
ประชากร 6.8 ล้านคนของเลบานอน เป็นชาวมุสลิม 65% และชาวคริสต์ 35%
ความแตกต่างทางศาสนานี้ ทำให้รัฐสภาของเลบานอนประกอบไปด้วยสมาชิกที่เลือกตั้งมาจากกลุ่มศาสนา ซึ่งมักเกิดปัญหาขัดแย้งกันอยู่บ่อยครั้ง
ความแตกต่างทางศาสนานี้ ทำให้รัฐสภาของเลบานอนประกอบไปด้วยสมาชิกที่เลือกตั้งมาจากกลุ่มศาสนา ซึ่งมักเกิดปัญหาขัดแย้งกันอยู่บ่อยครั้ง
ครั้งรุนแรงที่สุดก็ลุกลามจนกลายเป็นสงครามกลางเมืองในช่วงปี 1975-1990 ที่สร้างความเสียหายให้กับกรุงเบรุตอย่างหนัก
รัฐบาลของเลบานอนแต่ละสมัยจึงต้องพยายามสมานฉันท์จากผู้คนทั้ง 2 กลุ่ม แต่อย่างไรก็ตาม รัฐบาลก็เกิดปัญหาการคอร์รัปชันอย่างหนัก ซึ่งเลบานอนถูกจัดเป็นประเทศที่มีการคอร์รัปชันมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก จากดัชนีภาพลักษณ์คอร์รัปชัน ปี 2020 เลบานอนอยู่ในอันดับที่ 149 จาก 179 ประเทศ
ประการที่ 2 “การพึ่งพาภาคการท่องเที่ยวมากเกินไป”
เลบานอนเป็นประเทศเล็ก ๆ การท่องเที่ยวจึงเป็นภาคส่วนที่สำคัญมากต่อเศรษฐกิจ
ในปี 2019 การท่องเที่ยวคิดเป็นสัดส่วนถึง 61% ของการส่งออกสินค้าและบริการของประเทศ
ในปี 2019 การท่องเที่ยวคิดเป็นสัดส่วนถึง 61% ของการส่งออกสินค้าและบริการของประเทศ
ซึ่งนับตั้งแต่ช่วงที่เกิดสงครามกลางเมืองในซีเรีย ประเทศเพื่อนบ้านทางตอนเหนือของเลบานอน ก็ส่งผลกระทบทำให้นักท่องเที่ยวต่างชาติมาเยือนเลบานอนลดลงเรื่อย ๆ เมื่อการท่องเที่ยวซบเซา การค้าขาย เศรษฐกิจภาพรวมก็ซบเซาตามไปด้วย
รัฐบาลจำเป็นต้องดำเนินนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นการเพิ่มรายจ่ายอย่างมหาศาล
เมื่อรวมกับการต้องรองรับผู้อพยพชาวซีเรีย กว่า 1 ล้านคน ทำให้หนี้สาธารณะของเลบานอนพุ่งสูงถึง 155% ของ GDP ในปี 2019
เมื่อรวมกับการต้องรองรับผู้อพยพชาวซีเรีย กว่า 1 ล้านคน ทำให้หนี้สาธารณะของเลบานอนพุ่งสูงถึง 155% ของ GDP ในปี 2019
รัฐบาลที่เต็มไปด้วยการคอร์รัปชัน ล้มเหลวในการแก้ปัญหาเศรษฐกิจ
จึงต้องหารายได้เพิ่มด้วยการพยายามขึ้นภาษี ทั้งภาษีบุหรี่ ภาษีน้ำมัน และภาษีสำหรับการใช้โทรศัพท์ผ่านระบบอินเทอร์เน็ตจาก Social Media เช่น WhatsApp, Facebook และ Messenger
จึงต้องหารายได้เพิ่มด้วยการพยายามขึ้นภาษี ทั้งภาษีบุหรี่ ภาษีน้ำมัน และภาษีสำหรับการใช้โทรศัพท์ผ่านระบบอินเทอร์เน็ตจาก Social Media เช่น WhatsApp, Facebook และ Messenger
เรื่องนี้สร้างความไม่พอใจอย่างมากให้กับประชาชน จนนำมาสู่การประท้วงอย่างรุนแรงในปี 2019 ผลที่ได้ก็สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจ จน GDP ของเลบานอนในปี 2019 ติดลบกว่า 5.6%
พอมาถึงปี 2020 เศรษฐกิจที่ย่ำแย่อยู่แล้วก็ถูกซ้ำเติมด้วยการระบาดของโควิด 19 ที่ทำให้การเดินทางท่องเที่ยวหยุดชะงัก และซ้ำร้ายด้วยการระเบิดครั้งใหญ่ ที่ท่าเรือในกรุงเบรุต ซึ่งความเสียหายครั้งนี้ถูกประเมินว่าอาจสูงกว่า 500,000 ล้านบาท
ทำให้ปี 2020 GDP ของเลบานอน ติดลบถึง 20.3%
ประการที่ 3 “สกุลเงินปอนด์เลบานอน”
นับตั้งแต่ปี 1997 รัฐบาลเลบานอนได้กำหนดอัตราแลกเปลี่ยนคงที่
ค่าเงินถูกตรึงไว้ที่ 1 ดอลลาร์สหรัฐ = 1,500 ปอนด์เลบานอน
ค่าเงินถูกตรึงไว้ที่ 1 ดอลลาร์สหรัฐ = 1,500 ปอนด์เลบานอน
การที่ค่าเงินถูกตรึงให้คงที่เป็นระยะเวลานาน ทำให้เงินปอนด์เลบานอน มีค่าสูงกว่าความเป็นจริง
ส่งผลให้สินค้านำเข้ามีราคาถูกกว่าความเป็นจริง
ส่งผลให้สินค้านำเข้ามีราคาถูกกว่าความเป็นจริง
เลบานอนเป็นประเทศที่เน้นการส่งออกภาคบริการ แต่นำเข้าสินค้าในปริมาณมาก เนื่องจากไม่มีทรัพยากร และภาคอุตสาหกรรมการผลิตที่แข็งแกร่ง
การนำเข้าสินค้า โดยเฉพาะน้ำมัน ยารักษาโรค รถยนต์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ทำให้เลบานอนขาดดุลการค้าต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2004
ธนาคารกลางพยายามควบคุมค่าเงินปอนด์เลบานอนให้คงที่ ทำให้เงินทุนสำรองระหว่างประเทศลดลงอย่างหนัก ประกอบกับเงินค่อย ๆ ไหลออกนอกประเทศ ถึงขนาดที่ทำให้ธนาคารกลางต้องจำกัดการแลกเปลี่ยนสกุลเงินต่างประเทศเพื่อสกัดเงินไหลออก
ในปี 2020 เมื่อเกิดวิกฤติที่ทำให้ภาคการท่องเที่ยวได้รับผลกระทบ ค่าเงินปอนด์เลบานอนก็ยิ่งลดลงอย่างมาก โดยเงินปอนด์เลบานอนในตลาดมืด มีมูลค่าน้อยกว่ามูลค่า ณ อัตราแลกเปลี่ยนทางการถึง 33%
การขาดแคลนเงินตราต่างประเทศ ทำให้การนำเข้าสินค้าเกิดปัญหา ชาวเลบานอนขาดแคลน
ยารักษาโรค เครื่องมือแพทย์ น้ำมัน แม้แต่รัฐวิสาหกิจที่ควบคุมการผลิตไฟฟ้า ยังไม่มีเงินเพียงพอที่จะซื้อเชื้อเพลิงมาผลิตไฟฟ้า ทำให้ประชาชนต้องประสบปัญหาไฟดับรายวัน
ยารักษาโรค เครื่องมือแพทย์ น้ำมัน แม้แต่รัฐวิสาหกิจที่ควบคุมการผลิตไฟฟ้า ยังไม่มีเงินเพียงพอที่จะซื้อเชื้อเพลิงมาผลิตไฟฟ้า ทำให้ประชาชนต้องประสบปัญหาไฟดับรายวัน
เมื่อเศรษฐกิจที่ได้รับผลกระทบหนัก รวมกับค่าเงินปอนด์เลบานอนที่อ่อนค่าลงมาก
ทำให้ GDP ต่อหัวของเลบานอน ในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐ ลดลงมาเกือบ 36%
ภายในระยะเวลาแค่ปีเดียว
ทำให้ GDP ต่อหัวของเลบานอน ในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐ ลดลงมาเกือบ 36%
ภายในระยะเวลาแค่ปีเดียว
ท่ามกลางความวุ่นวายจากการระเบิดครั้งใหญ่ รวมถึงปัญหาเศรษฐกิจ การเมือง และการระบาดของโควิด 19 ที่มีต่อเนื่องมาถึงปี 2021
รู้หรือไม่ว่า ระหว่างนั้นเลบานอนไม่มีนายกรัฐมนตรี เนื่องจากรัฐบาลชุดเก่าลาออกเพื่อรับผิดชอบจากเหตุการณ์ระเบิดในกรุงเบรุต ความขัดแย้งทางการเมืองที่ยืดเยื้อทำให้ไม่สามารถจัดตั้งรัฐบาล เพื่อแก้ปัญหาต่าง ๆ ได้เสียที และเพิ่งมีนายกรัฐมนตรี ไปเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2021 นี้เอง
ความล้มเหลวและความสิ้นหวัง
ผลักดันให้ชาวเลบานอนนับแสนคน อพยพออกไปอยู่ต่างประเทศ ตลอดปี 2020
ทั้งประเทศร่ำรวยใกล้เคียงอย่างไซปรัส อิสราเอล และประเทศแถบอ่าวเปอร์เซีย
หรือประเทศห่างไกลที่มีชุมชนชาวเลบานอนอยู่ อย่างบราซิลและฝรั่งเศส
ผลักดันให้ชาวเลบานอนนับแสนคน อพยพออกไปอยู่ต่างประเทศ ตลอดปี 2020
ทั้งประเทศร่ำรวยใกล้เคียงอย่างไซปรัส อิสราเอล และประเทศแถบอ่าวเปอร์เซีย
หรือประเทศห่างไกลที่มีชุมชนชาวเลบานอนอยู่ อย่างบราซิลและฝรั่งเศส
องค์การสหประชาชาติคาดว่า ในปี 2021 จะมีผู้อพยพออกจากเลบานอนเพิ่มขึ้นจากปี 2020 ถึง 32%
ใครจะไปคาดคิดว่าครั้งหนึ่ง ประเทศที่เคยมีเศรษฐกิจที่หลากหลาย มั่นคง และเป็นศูนย์กลางการเงินของภูมิภาค มีเมืองหลวงที่สวยงาม เป็น “ปารีสแห่งตะวันออกกลาง” จะเดินทางมาถึงจุดนี้ได้..
และดูเหมือนว่าทุกสิ่งทุกอย่างจะเลวร้ายลงมากกว่านั้น
เพราะในปีนี้ ประเทศเลบานอนได้ประกาศว่าเป็นประเทศที่ล้มละลายลงแล้ว..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.dailysabah.com/business/economy/lebanon-is-bankrupt-deputy-prime-minister
-https://www.aa.com.tr/en/middle-east/lebanon-goes-bankrupt-deputy-prime-minister/2554688
-https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=TH-LB
-https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2021/05/01/lebanon-sinking-into-one-of-the-most-severe-global-crises-episodes
-https://www.arabianbusiness.com/banking-finance/453652-reforms-urged-as-lebanons-economy-set-to-shrink-to-2002-levels
-https://atlas.cid.harvard.edu/explore?country=124&product=undefined&year=2019&productClass=HS&target=Product&partner=undefined&startYear=undefined
-https://www.focus-economics.com/country-indicator/lebanon/trade-balance
-https://www.macrotrends.net/countries/LBN/lebanon/net-migration
เพราะในปีนี้ ประเทศเลบานอนได้ประกาศว่าเป็นประเทศที่ล้มละลายลงแล้ว..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.dailysabah.com/business/economy/lebanon-is-bankrupt-deputy-prime-minister
-https://www.aa.com.tr/en/middle-east/lebanon-goes-bankrupt-deputy-prime-minister/2554688
-https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=TH-LB
-https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2021/05/01/lebanon-sinking-into-one-of-the-most-severe-global-crises-episodes
-https://www.arabianbusiness.com/banking-finance/453652-reforms-urged-as-lebanons-economy-set-to-shrink-to-2002-levels
-https://atlas.cid.harvard.edu/explore?country=124&product=undefined&year=2019&productClass=HS&target=Product&partner=undefined&startYear=undefined
-https://www.focus-economics.com/country-indicator/lebanon/trade-balance
-https://www.macrotrends.net/countries/LBN/lebanon/net-migration
