อัฟกานิสถาน ประเทศที่ผู้คน มีความสุขน้อยที่สุดในโลก
อัฟกานิสถาน ประเทศที่ผู้คน มีความสุขน้อยที่สุดในโลก /โดย ลงทุนแมน
เมื่อการใช้ชีวิตอย่างมีความสุข คือสิ่งที่ทุกคนล้วนใฝ่ฝัน
ถึงแม้ความสุขจะวัดออกมาเป็นตัวเลขได้ยาก แต่ก็มีหลายองค์กรที่พยายามสร้างเกณฑ์ในการวัด และจัดอันดับว่าประเทศไหนที่ผู้คนมีความสุขมากที่สุดในโลก
เมื่อการใช้ชีวิตอย่างมีความสุข คือสิ่งที่ทุกคนล้วนใฝ่ฝัน
ถึงแม้ความสุขจะวัดออกมาเป็นตัวเลขได้ยาก แต่ก็มีหลายองค์กรที่พยายามสร้างเกณฑ์ในการวัด และจัดอันดับว่าประเทศไหนที่ผู้คนมีความสุขมากที่สุดในโลก
หนึ่งในนั้นคือ World Happiness Report 2021
ที่ได้ทำการสำรวจทั้งหมด 149 ประเทศทั่วโลก
ที่ได้ทำการสำรวจทั้งหมด 149 ประเทศทั่วโลก
ผลปรากฏว่า ประเทศที่ผู้คนมีความสุขมากที่สุดในโลก คือ ฟินแลนด์
ส่วนประเทศไทย ผู้คนมีความสุขอยู่ในอันดับที่ 54
และประเทศที่ผู้คนมีความสุขน้อยที่สุดในโลก คือ อัฟกานิสถาน
ส่วนประเทศไทย ผู้คนมีความสุขอยู่ในอันดับที่ 54
และประเทศที่ผู้คนมีความสุขน้อยที่สุดในโลก คือ อัฟกานิสถาน
เรื่องของฟินแลนด์ลงทุนแมนเคยเล่าให้ฟังบ้างแล้ว
แต่สำหรับอัฟกานิสถาน ทำไมผู้คนในประเทศนี้ถึงมีความสุขน้อยที่สุดในโลก ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่านและนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
จากรายงานของ World Happiness Report 2021 พบว่า
ประเทศที่คนมีความสุขมากที่สุดในโลก 3 อันดับสุดท้ายคือ
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่านและนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
จากรายงานของ World Happiness Report 2021 พบว่า
ประเทศที่คนมีความสุขมากที่สุดในโลก 3 อันดับสุดท้ายคือ
147. รวันดา ประเทศในทวีปแอฟริกา คะแนน 3.415
148. ซิมบับเว ประเทศในทวีปแอฟริกา คะแนน 3.145
149. อัฟกานิสถาน ประเทศในทวีปเอเชีย คะแนน 2.523
148. ซิมบับเว ประเทศในทวีปแอฟริกา คะแนน 3.145
149. อัฟกานิสถาน ประเทศในทวีปเอเชีย คะแนน 2.523
ซึ่งเกณฑ์ที่ใช้วัดว่าประเทศมีความสุขมากน้อยแค่ไหน ?
มีอยู่ 6 ข้อด้วยกัน ประกอบไปด้วย
1. รายได้
2. สุขภาพและอายุขัยเฉลี่ย
3. การสนับสนุนจากสังคม
4. อิสรภาพ
5. การได้รับความไว้วางใจ
6. การคอร์รัปชันของคนในสังคม
มีอยู่ 6 ข้อด้วยกัน ประกอบไปด้วย
1. รายได้
2. สุขภาพและอายุขัยเฉลี่ย
3. การสนับสนุนจากสังคม
4. อิสรภาพ
5. การได้รับความไว้วางใจ
6. การคอร์รัปชันของคนในสังคม
ทีนี้เรามาลองไล่เรียงแต่ละปัจจัยของอัฟกานิสถานว่าเป็นอย่างไร ?
เริ่มจากรายได้..
เริ่มจากรายได้..
ชาวอัฟกานิสถาน 37 ล้านคนมี GDP เฉลี่ยต่อหัวต่อปี อยู่ที่เพียง 15,814 บาท
อยู่ในอันดับที่ 177 จากทั้งหมด 195 ประเทศ
อยู่ในอันดับที่ 177 จากทั้งหมด 195 ประเทศ
นั่นก็อาจหมายความว่า ประชาชนในอัฟกานิสถานมีรายได้เฉลี่ยต่อหัวที่ต่ำมาก
ซึ่งก็ไปสอดคล้องกับงานวิจัยของ Penn’s Wharton School
ที่พบว่า ความสุขที่ลดลง จะสัมพันธ์กับรายได้ที่มีน้อยลง
ซึ่งก็ไปสอดคล้องกับงานวิจัยของ Penn’s Wharton School
ที่พบว่า ความสุขที่ลดลง จะสัมพันธ์กับรายได้ที่มีน้อยลง
ปัจจัยด้านต่อมาก็คือ สุขภาพและอายุขัยเฉลี่ย
ในปี 2018 อัฟกานิสถานมีอายุขัยเฉลี่ยเพียง 64.4 ปี เป็นอันดับท้าย ๆ ของโลก
ส่วนการบริการสาธารณสุขก็เจอกับปัญหาการโจมตีสถานพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์
นอกจากนี้ ยังมีการกีดกันไม่ให้ผู้หญิงจำนวนมากเข้าถึงสถานบริการด้านสุขภาพอีกด้วย
ในปี 2018 อัฟกานิสถานมีอายุขัยเฉลี่ยเพียง 64.4 ปี เป็นอันดับท้าย ๆ ของโลก
ส่วนการบริการสาธารณสุขก็เจอกับปัญหาการโจมตีสถานพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์
นอกจากนี้ ยังมีการกีดกันไม่ให้ผู้หญิงจำนวนมากเข้าถึงสถานบริการด้านสุขภาพอีกด้วย
ซึ่งเรื่องนี้ก็สะท้อนมาจากการที่ผู้หญิงในอัฟกานิสถานแทบจะไม่มีสิทธิอะไรเลยในชีวิต
ผู้หญิงจะไม่ได้รับอนุญาตให้ไปไหนคนเดียว ต้องแต่งกายให้มิดชิด
ไม่เปิดเผยอวัยวะในร่างกายให้คนอื่นได้เห็น
ผู้หญิงจะไม่ได้รับอนุญาตให้ไปไหนคนเดียว ต้องแต่งกายให้มิดชิด
ไม่เปิดเผยอวัยวะในร่างกายให้คนอื่นได้เห็น
อีกปัญหาใหญ่สำหรับผู้หญิงอัฟกานิสถานคือ การไม่มีตัวตนในสังคม
ผู้หญิงอัฟกานิสถานไม่สามารถเปิดเผยชื่อของตัวเองในที่สาธารณะได้
เอกสารทางราชการต่าง ๆ บัตรประชาชน จะไม่มีชื่อของผู้หญิงปรากฏ
มีเพียงการบอกว่า เป็นบุตรของใคร หรือหากแต่งงานแล้วก็จะระบุว่าเป็นภรรยาของใคร
ผู้หญิงอัฟกานิสถานไม่สามารถเปิดเผยชื่อของตัวเองในที่สาธารณะได้
เอกสารทางราชการต่าง ๆ บัตรประชาชน จะไม่มีชื่อของผู้หญิงปรากฏ
มีเพียงการบอกว่า เป็นบุตรของใคร หรือหากแต่งงานแล้วก็จะระบุว่าเป็นภรรยาของใคร
และสุดท้ายเมื่อเสียชีวิต ที่ป้ายหลุมศพก็ไม่มีแม้แต่การระบุชื่อ
ทำได้เพียงระบุว่าเป็นบุตรสาวของใคร เป็นภรรยาของใคร หรือเป็นมารดาของใครเท่านั้น
ทำได้เพียงระบุว่าเป็นบุตรสาวของใคร เป็นภรรยาของใคร หรือเป็นมารดาของใครเท่านั้น
ซึ่งเหตุการณ์เหล่านี้ก็นำไปสู่โครงการ “Where Is My Name ?”
ที่ผู้หญิงออกมาเรียกร้องให้รัฐบาลแก้กฎหมายดังกล่าว
เพราะการระบุชื่อผู้หญิงในเอกสารสำคัญทางราชการเป็นสิทธิที่ผู้หญิงทุกคนควรได้รับ
ที่ผู้หญิงออกมาเรียกร้องให้รัฐบาลแก้กฎหมายดังกล่าว
เพราะการระบุชื่อผู้หญิงในเอกสารสำคัญทางราชการเป็นสิทธิที่ผู้หญิงทุกคนควรได้รับ
นอกจากปัญหาด้านรายได้ สุขภาพ การสนับสนุนจากสังคม
ยังมีอีกปัญหาที่สำคัญของอัฟกานิสถาน ก็คือ “ปัญหาความไม่สงบภายในประเทศ”
ยังมีอีกปัญหาที่สำคัญของอัฟกานิสถาน ก็คือ “ปัญหาความไม่สงบภายในประเทศ”
เริ่มมาตั้งแต่ในปี 1978 ซึ่งเป็นช่วงสงครามเย็น
เกิดการล้มล้างรัฐบาลของ โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน ประธานาธิบดีคนแรกของอัฟกานิสถาน โดยกลุ่มกบฏคอมมิวนิสต์ ที่อยู่ภายใต้การสนับสนุนของสหภาพโซเวียต ซึ่งได้ทำการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง
และสังหารครอบครัวของประธานาธิบดี โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน ทั้งครอบครัว
เกิดการล้มล้างรัฐบาลของ โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน ประธานาธิบดีคนแรกของอัฟกานิสถาน โดยกลุ่มกบฏคอมมิวนิสต์ ที่อยู่ภายใต้การสนับสนุนของสหภาพโซเวียต ซึ่งได้ทำการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง
และสังหารครอบครัวของประธานาธิบดี โมฮัมเหม็ด ดาวูด ข่าน ทั้งครอบครัว
อย่างไรก็ตาม หลังจากนั้นเพียง 1 ปี สหภาพโซเวียตก็เข้ามายึดอัฟกานิสถาน
กลายเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามระหว่างโซเวียตและอัฟกานิสถาน และโซเวียตได้ยึดครองอัฟกานิสถานอยู่นานถึง 10 ปี ซึ่งสร้างความไม่พอใจ จนเกิดกลุ่มต่อต้านโซเวียตที่ชื่อว่า กลุ่มมูจาฮีดีน
กลายเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามระหว่างโซเวียตและอัฟกานิสถาน และโซเวียตได้ยึดครองอัฟกานิสถานอยู่นานถึง 10 ปี ซึ่งสร้างความไม่พอใจ จนเกิดกลุ่มต่อต้านโซเวียตที่ชื่อว่า กลุ่มมูจาฮีดีน
แต่หลังจากที่สหภาพโซเวียตยอมถอนทัพออกไปจากอัฟกานิสถาน
สถานการณ์กลับกลายเป็นย่ำแย่ยิ่งไปกว่าเดิม
สถานการณ์กลับกลายเป็นย่ำแย่ยิ่งไปกว่าเดิม
เพราะในช่วงปี 1989 ถึง 1996 เกิดสงครามกลางเมืองขึ้นในอัฟกานิสถาน
จากกลุ่มมูจาฮีดีนที่ร่วมกันขับไล่สหภาพโซเวียตหันมาทะเลาะกันเอง
เพื่อแย่งชิงอำนาจในการปกครองประเทศ
จากกลุ่มมูจาฮีดีนที่ร่วมกันขับไล่สหภาพโซเวียตหันมาทะเลาะกันเอง
เพื่อแย่งชิงอำนาจในการปกครองประเทศ
นอกจากนี้ในปี 1991 ยังเกิดกลุ่มตอลิบานขึ้นเพราะต้องการต่อต้านกลุ่มมูจาฮีดีน
ซึ่งในช่วงแรก ตอลิบานก็ได้รับการสนับสนุนจากชาวอัฟกานิสถานเป็นอย่างดี
จนสามารถรวบรวมกองกำลังได้ถึงหลักหมื่น และสามารถยึดอำนาจทั้งยังจัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จ
ซึ่งในช่วงแรก ตอลิบานก็ได้รับการสนับสนุนจากชาวอัฟกานิสถานเป็นอย่างดี
จนสามารถรวบรวมกองกำลังได้ถึงหลักหมื่น และสามารถยึดอำนาจทั้งยังจัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จ
แต่ภายหลังที่ตอลิบานขึ้นมาเป็นรัฐบาลก็เปลี่ยนคำสัญญาจากหน้ามือเป็นหลังมือ
จากคำสัญญาที่เคยให้ไว้ว่า จะสร้างความสงบ พัฒนาประเทศให้ก้าวหน้า
ก็เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง กลายมาเป็นออกกฎให้ผู้หญิงแทบจะไม่เหลือสิทธิและเสรีภาพใด ๆ เลย
สังหารผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามนิกายอื่น ๆ ที่ไม่ใช่นิกายซุนนีที่กลุ่มตอลิบานนับถือ
รวมถึงการเปลี่ยนชื่อประเทศไปเป็น Islamic Emirate of Afghanistan อีกด้วย
จากคำสัญญาที่เคยให้ไว้ว่า จะสร้างความสงบ พัฒนาประเทศให้ก้าวหน้า
ก็เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง กลายมาเป็นออกกฎให้ผู้หญิงแทบจะไม่เหลือสิทธิและเสรีภาพใด ๆ เลย
สังหารผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามนิกายอื่น ๆ ที่ไม่ใช่นิกายซุนนีที่กลุ่มตอลิบานนับถือ
รวมถึงการเปลี่ยนชื่อประเทศไปเป็น Islamic Emirate of Afghanistan อีกด้วย
แต่เหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นและเราคุ้นเคยกันเป็นอย่างดีก็คือ เหตุการณ์ 9/11
ที่กลุ่มอัลกออิดะฮ์ พันธมิตรของกลุ่มตอลิบาน ซึ่งก่อตั้งโดย อุซามะฮ์ บิน ลาดิน ชาวซาอุดีอาระเบียได้โจมตีแบบพลีชีพทางอากาศในประเทศสหรัฐอเมริกา และได้ทำให้เกิดสงครามในอัฟกานิสถานขึ้นมาอีกครั้ง
ที่กลุ่มอัลกออิดะฮ์ พันธมิตรของกลุ่มตอลิบาน ซึ่งก่อตั้งโดย อุซามะฮ์ บิน ลาดิน ชาวซาอุดีอาระเบียได้โจมตีแบบพลีชีพทางอากาศในประเทศสหรัฐอเมริกา และได้ทำให้เกิดสงครามในอัฟกานิสถานขึ้นมาอีกครั้ง
ปัจจุบันอัฟกานิสถานยังคงมีปัญหาการก่อการร้ายและการสู้รบรุนแรงภายในประเทศ
จากข้อมูลของ Global Peace Index 2020 ได้ระบุว่า
อัฟกานิสถานเป็นประเทศที่อันตรายที่สุดในโลก จากการสำรวจทั้งหมด 163 ประเทศอีกด้วย
จากข้อมูลของ Global Peace Index 2020 ได้ระบุว่า
อัฟกานิสถานเป็นประเทศที่อันตรายที่สุดในโลก จากการสำรวจทั้งหมด 163 ประเทศอีกด้วย
ด้วยความที่ประเทศยังคงอยู่ในอันตรายร้ายแรง ทำให้การพัฒนาด้านต่าง ๆ ของอัฟกานิสถานยังคงล้าหลัง เต็มไปด้วยปัญหามากมาย ทั้งด้านการศึกษา
อัตราการรู้หนังสือของคนในอัฟกานิสถานมีเพียง 38.2% เท่านั้น
รวมไปถึงปัญหาด้านคอร์รัปชัน โดยจากการจัดอันดับด้านความโปร่งใส
อัฟกานิสถานอยู่อันดับที่ 165 จากทั้งหมด 180 ประเทศ
อัตราการรู้หนังสือของคนในอัฟกานิสถานมีเพียง 38.2% เท่านั้น
รวมไปถึงปัญหาด้านคอร์รัปชัน โดยจากการจัดอันดับด้านความโปร่งใส
อัฟกานิสถานอยู่อันดับที่ 165 จากทั้งหมด 180 ประเทศ
จะเห็นได้ว่า จากทั้ง 6 เกณฑ์ที่ใช้วัดว่าแต่ละประเทศมีความสุขมากแค่ไหน
อัฟกานิสถานถูกจัดให้อยู่ในอันดับท้าย ๆ ของโลก ในทุก ๆ เกณฑ์
อัฟกานิสถานถูกจัดให้อยู่ในอันดับท้าย ๆ ของโลก ในทุก ๆ เกณฑ์
ผู้คนในประเทศนี้ล้วนผ่านภาพของสงครามมากมาย เผชิญกับความตายไม่เว้นแต่ละวัน
และมีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่ตัดสินใจย้ายไปอยู่ต่างประเทศแล้ว
และมีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่ตัดสินใจย้ายไปอยู่ต่างประเทศแล้ว
สำหรับผู้คนที่ยังอยู่ในสังคมที่ร้าวฉานแห่งนี้ จากเรื่องราวทั้งหมดที่กล่าวมา
สิ่งเดียวที่ผลักดันให้ผู้คนเหล่านี้ยังมีชีวิตอยู่ต่อไปได้
ก็อาจจะเป็นเพียงความหวังเล็ก ๆ ว่า วันพรุ่งนี้คงจะมีอะไรสักอย่างที่ดีกว่าวันนี้..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่านและนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References:
-https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2019/03/20/704585567/looking-for-happiness-in-the-3rd-least-happy-country-in-the-world
-https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=ZW&most_recent_value_desc=true
-https://www.forbes.com/sites/alexledsom/2021/02/07/new-study-shows-that-more-money-buys-more-happiness/?sh=3af5469970d5
-http://www.emro.who.int/afg/afghanistan-infocus/situation-reports.html
-https://applications.emro.who.int/docs/AFG/EMRLIBAFG050E.pdf?ua=1
-https://www.nia.go.th/newsnow/almanac-files/static/pdf/2564/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99_2564.pdf
-http://gotomanager.com/content/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99-%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%99/
-https://www.history.com/this-day-in-history/soviet-tanks-roll-into-afghanistan
-https://www.britannica.com/event/Afghan-War
-https://www.longtunman.com/9734
-https://thematter.co/thinkers/taliban-and-afghanistan/13225
-https://thematter.co/thinkers/taliban-and-afghanistan-2/13268
สิ่งเดียวที่ผลักดันให้ผู้คนเหล่านี้ยังมีชีวิตอยู่ต่อไปได้
ก็อาจจะเป็นเพียงความหวังเล็ก ๆ ว่า วันพรุ่งนี้คงจะมีอะไรสักอย่างที่ดีกว่าวันนี้..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่านและนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References:
-https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2019/03/20/704585567/looking-for-happiness-in-the-3rd-least-happy-country-in-the-world
-https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=ZW&most_recent_value_desc=true
-https://www.forbes.com/sites/alexledsom/2021/02/07/new-study-shows-that-more-money-buys-more-happiness/?sh=3af5469970d5
-http://www.emro.who.int/afg/afghanistan-infocus/situation-reports.html
-https://applications.emro.who.int/docs/AFG/EMRLIBAFG050E.pdf?ua=1
-https://www.nia.go.th/newsnow/almanac-files/static/pdf/2564/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99_2564.pdf
-http://gotomanager.com/content/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99-%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%99/
-https://www.history.com/this-day-in-history/soviet-tanks-roll-into-afghanistan
-https://www.britannica.com/event/Afghan-War
-https://www.longtunman.com/9734
-https://thematter.co/thinkers/taliban-and-afghanistan/13225
-https://thematter.co/thinkers/taliban-and-afghanistan-2/13268