คำสาปทรัพยากร ของนอร์เวย์ / โดย ลงทุนแมน

ทรัพยากรธรรมชาติเป็นเหมือน “ของขวัญจากพระเจ้า”
บางประเทศมีแหล่ง “น้ำมันมหาศาล”
บางประเทศมี “แร่ธาตุหายาก”
บางประเทศมี “ป่าไม้อุดมสมบูรณ์”

แต่แทนที่จะนำรายได้เข้าสู่ประเทศแล้วทำให้ประชาชนอยู่ดีกินดี
ของขวัญจากพระเจ้า กลับทำให้ประเทศเหล่านี้ยากจนลงกว่าเดิม

นักเศรษฐศาสตร์เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “คำสาปทรัพยากร”

เรื่องนี้น่าสนใจอย่างไร?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

คำสาปทรัพยากร (Resource Curse) หมายถึง ประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติมากแต่กลับมีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจน้อยกว่าประเทศอื่น

หลายประเทศในทวีปแอฟริกา และอเมริกาใต้ มักประสบกับปัญหานี้

ปัจจัยหลักที่ส่งผลให้เกิดปัญหา เกิดจากการไร้ความสามารถในการจัดการเศรษฐกิจ

เมื่อมีรายได้เข้ามาง่ายๆ จากการขายทรัพยากร ทำให้รัฐบาลไม่มีแรงจูงใจในการพัฒนาศักยภาพด้านอื่นๆ เพื่อเพิ่มความหลากหลายทางเศรษฐกิจ

อีกปัจจัยหนึ่งคือปัญหาการคอร์รัปชัน ซึ่งเกิดจากวัฒนธรรมทุจริตของนักการเมือง

นักการเมืองเหล่านี้โดยส่วนใหญ่จะนำเงินงบประมาณมาใช้อย่างเกินตัว เพื่อให้เกิดความนิยมของประชาชนอีกด้วย

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือ เวเนซุเอลา จากทวีปอเมริกาใต้
และไนจีเรีย จากทวีปแอฟริกา

จริงๆ แล้วทั้ง 2 ประเทศนี้มีศักยภาพมากมายที่จะพัฒนาเศรษฐกิจในภาคส่วนอื่นๆ ทั้งในด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรมป่าไม้ และการท่องเที่ยว

แต่การพึ่งพารายได้จากน้ำมันเป็นหลัก ทำให้รัฐบาลไม่ได้ให้ความสนใจในการพัฒนาเศรษฐกิจภาคอื่นๆ โดยเฉพาะการพัฒนาด้านการศึกษา หรือ ทรัพยากรมนุษย์ เพื่อการวิจัยต่อยอดมูลค่าสินค้า

ในปี 2015
น้ำมันมีสัดส่วนเป็น 95% ของสินค้าส่งออกของเวเนซุเอลา
และ มีสัดส่วนเป็น 91% ของสินค้าส่งออกของไนจีเรีย

เมื่อรัฐได้เงินจากการส่งออก ทั้ง 2 ประเทศนี้เลือกที่จะนำเงินเหล่านั้นมาทำอะไรบ้าง?

1. เพิ่มเงินเดือนข้าราชการ
2. ลงทุนไปกับโครงการที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ เช่น ซื้ออาวุธ หรือขยายกองทัพเพื่อรองรับกับสงครามทั้งใน และต่างประเทศ
3. การที่รัฐบาลใช้จ่ายอย่างไม่รัดกุม ทำให้หลายครั้งต้องกู้ยืมเงินจาก IMF
4. สุดท้ายคือการติดหนี้ในสกุลเงินต่างประเทศมหาศาล

สุดท้าย งานเลี้ยงย่อมมีวันเลิกรา..

เมื่อราคาน้ำมัน แหล่งรายได้เพียงหนึ่งเดียวเข้าสู่ช่วงขาลง

ทั้งเวเนซุเอลาและไนจีเรียจึงต้องจมอยู่กับปัญหาที่ไม่มีวันสิ้นสุด

ปี 2013 GDP ไนจีเรีย มีมูลค่า 16.2 ล้านล้านบาท
ปี 2018 GDP ไนจีเรีย มีมูลค่า 12.5 ล้านล้านบาท
GDP ไนจีเรียหดตัวลง 23% ในเวลา 5 ปี

ปี 2013 GDP เวเนซุเอลา มีมูลค่า 7.4 ล้านล้านบาท
ปี 2018 GDP เวเนซุเอลา มีมูลค่า 3.0 ล้านล้านบาท
GDP เวเนซุเอลาหดตัวลง 60% ในเวลา 5 ปี

แล้วอย่างนี้ประเทศที่มีทรัพยากร จะเจอคำสาบนี้ทุกประเทศหรือไม่?

มีประเทศไหน ที่มีทรัพยากร และ ไม่เจอคำสาป?

แม้ว่าคำสาปทรัพยากรจะเป็นปัญหาใหญ่ แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีวิธีแก้ไขคำสาป

นอร์เวย์เป็นตัวอย่างของประเทศที่ค้นพบแหล่งน้ำมัน และก๊าซธรรมชาติขนาดใหญ่ และเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญของประเทศ

แต่ประเทศนี้มีการเตรียมตัวเพื่อกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ เพราะรัฐบาลนอร์เวย์เล็งเห็นว่า ในวันหนึ่งข้างหน้า น้ำมันอาจจะหมดไป จึงได้จัดตั้งกองทุนความมั่งคั่งแห่งรัฐ (Government Pension Fund)

กองทุนนี้จะนำเงินที่เก็บจากภาษีของบริษัทน้ำมัน มาลงทุนเก็บเกี่ยวดอกผล โดยลงทุนในบริษัทต่างๆ ทั่วโลก

ปี 2013 GDP นอร์เวย์ มีมูลค่า 16.4 ล้านล้านบาท
ปี 2018 GDP นอร์เวย์ มีมูลค่า 13.9 ล้านล้านบาท
GDP นอร์เวย์หดตัวลง 15% ในเวลา 5 ปี

แต่ถึงแม้ราคาน้ำมันจะส่งผลให้ GDP ของนอร์เวย์ลดลงเช่นกัน แต่ดอกผลจากการลงทุนของกองทุนความมั่งคั่งแห่งรัฐของนอร์เวย์ยังคงงอกเงยขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติที่มีขนาดสินทรัพย์มากที่สุดในโลก

ปี 2013 กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของนอร์เวย์ มีขนาดสินทรัพย์ 16.0 ล้านล้านบาท

ปี 2018 กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของนอร์เวย์ มีขนาดสินทรัพย์ 33.2 ล้านล้านบาท

มูลค่าที่เพิ่มขึ้นของกองทุนนี้ ใหญ่เกิน GDP ของนอร์เวย์ไปแล้ว..

และสิ่งสำคัญที่สุดที่จะทำให้การบริหารกองทุนนี้ประสบความสำเร็จได้ คือ “ความโปร่งใส”

นอร์เวย์เป็นประเทศที่มีดัชนีความโปร่งใส (Corruption Perceptions Index) สูงเป็นอันดับ 3 ของโลกในปี 2017

ประชาชนทุกคนสามารถตรวจสอบผ่านเว็บไซต์ได้ ว่าขณะนี้เงินในกองทุนความมั่งคั่ง มีมูลค่าเท่าไหร่ และสินทรัพย์ถูกนำไปลงทุนในกิจการใดบ้าง

ซึ่งเรื่องนี้เป็นหลักฐานว่า คำสาปจากทรัพยากร ในบางครั้งมนต์คำสาปก็เสื่อมได้ ถ้าประเทศนั้นรู้จักเตรียมตัว และวางแผนในการรับมือกับคำสาป เหมือนประเทศนอร์เวย์

จากเหตุการณ์ของทั้ง 3 ประเทศ
ก็ทำให้พวกเราได้เห็นว่า สิ่งที่ทำให้เศรษฐกิจเจริญก้าวหน้า และประชาชนอยู่ดีกินดีได้
อาจไม่ได้มาจากการมีทรัพยากรมากมายเพียงอย่างเดียว

เพราะถึงแม้จะมีทรัพยากรมากแค่ไหน
แต่ถ้าขาดทั้ง “ความโปร่งใส” และ “ปัญญา”
ของขวัญจากพระเจ้าที่ได้มา
ก็จะกลายเป็นของต้องคำสาปในทันที…

ปิดท้ายด้วยข้อมูลที่น่าสนใจ

ข้อมูล ณ วันที่ 30 กันยายน 2018
บริษัท 5 อันดับแรก ที่กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาตินอร์เวย์ลงทุนอยู่ ประกอบไปด้วย
1. Apple มูลค่า 3.0 แสนล้านบาท
2. Amazon มูลค่า 2.4 แสนล้านบาท
3. Microsoft มูลค่า 2.3 แสนล้านบาท
4. Alphabet มูลค่า 2.1 แสนล้านบาท
5. Royal Dutch Shell 1.9 แสนล้านบาท

ปัจจุบันประเทศนอร์เวย์มีประชากร 5.3 ล้านคน

ถ้าเอาเงินในกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติมาหารเฉลี่ยด้วยประชากร

ผลลัพธ์ที่ได้คือ แต่ละคนจะมีสินทรัพย์ในกองทุนนี้เฉลี่ยคนละ 6 ล้านกว่าบาท ก็เท่านั้นเอง..
----------------------
นอกจากนอร์เวย์แล้ว เวเนซุเอลาก็พบกับคำสาปเช่นกัน ดูเรื่องนี้ได้ที่
https://www.blockdit.com/articles/5c6fdca77dc40550511eeccd

อ่านเรื่องหลากหลาย จากผู้เขียนเก่งๆ หลายท่าน ในแอป blockdit ได้ที่ http://www.blockdit.com

สั่งหนังสือลงทุนแมน 9.0 ได้ที่
Lazada: https://www.lazada.co.th/products/90-i293980783-s493954943.html
Shopee: https://shopee.co.th/Longtunman-หนังสือ-ลงทุนแมน-9.0-i.116732911.1933827833
----------------------
References
-https://www.statista.com/statistics/370937/gross-domestic-product-gdp-in-venezuela/
-https://www.investopedia.com/ask/answers/032515/how-does-price-oil-affect-venezuelas-economy.asp
-https://www.statista.com/statistics/383118/gross-domestic-product-gdp-in-nigeria/
-https://www.statista.com/statistics/327319/gross-domestic-product-gdp-in-norway/
-https://www.nbim.no/en/the-fund/the-history/
-https://www.nbim.no/en/the-fund/how-we-invest/equity-management/
-https://www.statista.com/statistics/276617/sovereign-wealth-funds-worldwide-based-on-assets-under-management/
-https://www.statista.com/statistics/235841/least-corrupt-countries/