Wikipedia ตัวอย่างความร่วมมือของมนุษย์โลก / โดย ลงทุนแมน

หากพูดถึงเว็บไซต์ที่ทุกคนบนโลกนี้ ต้องเคยใช้งาน
หนึ่งในนั้นคงหนีไม่พ้น “Wikipedia” หรือ สารานุกรมออนไลน์
Wikipedia ถูกนำไปใช้หาข้อมูลทุกเรื่องราวบนโลกนี้
และ ลงทุนแมนก็ใช้เป็นประจำอีกด้วย

เว็บไซต์นี้ ถือเป็นส่วนหนึ่งของยุคการพัฒนาทางอินเทอร์เน็ต
ที่ให้ผู้ใช้งานมีส่วนร่วมในเนื้อหาที่อยู่ในโลกออนไลน์
จุดเริ่มต้นของ Wikipedia เป็นมาอย่างไร
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

Wikipedia ถือกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 15 มกราคม 2001 โดยผู้ก่อตั้งคือ แลร์รี แซงเจอร์ และ จิมมี เวลส์

ในตอนแรกนั้น ทั้งสองได้ร่วมกันสร้างโครงการที่ชื่อว่า Nupedia ซึ่งเป็นสารานุกรมออนไลน์ที่เปิดให้คนอ่านได้ฟรีๆ แต่เนื้อหาบทความต่างๆ มาจากการเขียน และตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญของโครงการ

ต่อมา ได้มีการจัดตั้งโครงการในลักษณะเดียวกันขึ้นมา ชื่อ Wikipedia แต่ที่แตกต่างกันคือ โครงการนี้ จะเปิดพื้นที่ให้ใครก็ได้ มาร่วมเขียนและแก้ไขบทความได้อย่างเสรี โดยมีเป้าหมายเพื่อเป็นแหล่งระดมข้อมูลความคิดขั้นต้น ก่อนจะส่งให้ Nupedia ตรวจสอบต่อไป

ปรากฏว่า Wikipedia กลับมีการเติบโตอย่างรวดเร็ว ในปีแรกมีบทความ 17,000 เรื่อง ปีที่สอง 98,000 เรื่อง และปีที่สาม 184,000 เรื่อง จนโครงการหลักอย่าง Nupedia ต้องปิดตัวลงในปี 2003

ผู้พัฒนาหันมามุ่งเน้นกับ Wikipedia แทน และได้จัดตั้ง Wikimedia Foundation ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร เพื่อมาสนับสนุนและบริหารจัดการเว็บไซต์

ปัจจุบัน Wikipedia ถือเป็นเว็บไซต์ที่มีคนเข้าใช้งาน สูงเป็นอันดับ 5 ของโลก และอันดับ 12 ของประเทศไทย

ในแบบภาษาอังกฤษ มีบทความราว 5.7 ล้านเรื่อง นอกจากนี้ยังมีแบบภาษาต่างๆ อีก 290 ภาษา รวมบทความทั้งหมดกว่า 40 ล้านเรื่อง

คนที่ใช้งาน Wikipedia จะใช้โดยเฉลี่ย 3.21 ครั้งต่อวัน และใช้เวลาดูข้อมูล 4.13 นาที ต่อวัน

ที่น่าสนใจคือ ใน 100 คน ที่เข้าดูข้อมูลของ Wikipedia จะมี 67 คนที่เข้าผ่านทาง Search Engine แปลว่า Wikipedia เป็นตัวเลือกอันดับแรกๆ ที่คนค้นหาข้อมูลจะกดเข้าไปดู

แล้ว Wikipedia มีรายได้เท่าไร?

แม้ว่า Wikipedia จะมีฐานผู้ใช้งานสูงเป็นลำดับต้นๆ ของโลก แต่เนื่องจากผู้สนับสนุนอย่าง Wikimedia Foundation นั้นเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหากำไร จึงไม่ได้มีการหารายได้ค่าโฆษณา หรือค่าบริการใดๆ เป็นพิเศษ

รายได้หลักขององค์กร มาจากเงินบริจาค ทั้งจากตัวบุคคลและบริษัทต่างๆ เฉลี่ย 500 บาทต่อราย โดยมีแรงจูงใจสำคัญก็คือ สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้

เจ้าของ Wikipedia คือ Wikimedia Foundation

ผลการดำเนินงานของ Wikimedia Foundation
ปี 2015 รายได้ 2,517 ล้านบาท กำไร 770 ล้านบาท
ปี 2016 รายได้ 2,717 ล้านบาท กำไร 528 ล้านบาท
ปี 2017 รายได้ 3,031 ล้านบาท กำไร 733 ล้านบาท

จะเห็นได้ว่า รายได้ทุก 100 บาท องค์กรจะมีกำไรราว 24 บาท ซึ่งถือว่าค่อนข้างสูงเลยทีเดียว เนื่องจากเนื้อหาในเว็บไซต์มาจากการเขียนของผู้ใช้ทั่วโลก เงินบริจาคที่ได้มา จึงนำไปเป็นค่าใช้จ่ายในการพัฒนา บำรุงรักษาเว็บไซต์และระบบ รวมถึงค่าบริหารงานต่างๆ เท่านั้น

อย่างไรก็ตาม แม้ Wikipedia จะดูเป็นเว็บไซต์ที่มีความแข็งแกร่ง แต่ก็ต้องปรับตัวให้ทันกับเทคโนโลยี และพฤติกรรมของมนุษย์เช่นกัน

การเข้ามาของสมาร์ตโฟน ในมุมหนึ่ง ช่วยสนับสนุนให้คนเข้ามาใช้งานเว็บได้ง่ายขึ้น แต่อีกมุมหนึ่ง เมื่อคนหันมาใช้โทรศัพท์มือถือในชีวิตประจำวันแทน มันก็ทำให้จำนวนสมาชิกที่คอยช่วยแก้ไขข้อมูล ลดลงไปด้วย

ปี 2007
Active User ที่แก้ไขมากกว่า 5 บทความ มี 47,000 ราย
Active User ที่แก้ไขมากกว่า 100 บทความ มี 4,700 ราย

ปี 2017
Active User ที่แก้ไขมากกว่า 5 บทความ มี 31,000 ราย
Active User ที่แก้ไขมากกว่า 100 บทความ มี 3,500 ราย

นอกจากนี้ เมื่อ 10 ปีก่อน จำนวนบทความใหม่จะเพิ่มขึ้นราว 1,600 เรื่องต่อเดือน

แต่ในปัจจุบัน ลดลงเหลือราว 700 เรื่องต่อเดือน

ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะ ตอนนี้เนื้อหาค่อนข้างครอบคลุมเรื่องต่างๆ ในระดับหนึ่งแล้ว

ดังนั้นในอนาคต องค์กรเอง ก็คงต้องพัฒนาระบบเพื่อรองรับพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปนี้ ไม่เช่นนั้น เนื้อหาของเว็บไซต์ก็อาจจะด้อยลงก็เป็นได้

เรื่องนี้ทำให้เราเห็นได้ว่า สิ่งของที่เราได้ใช้กันโดยไม่มีต้นทุน อย่าง Wikipedia ความจริงแล้ว ในเบื้องหลัง ล้วนมีค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น

การสร้างคลังความรู้ออนไลน์นี้ มาจากการบริจาคเงินคนละเล็กคนละน้อย รวมทั้งมีคนสละเวลา คอยแก้ไขข้อมูลให้ตลอด

ถือเป็นตัวอย่างของการร่วมแรงร่วมใจกันของคนทั้งโลก ในการเก็บรักษาข้อมูลที่น่าสนใจ ไม่ให้หายไปตามกาลเวลา เพื่อช่วยพัฒนาสังคมมนุษย์ ให้อยู่ยั่งยืนอย่างแท้จริง..
----------------------
Wikipedia ให้ข้อมูลฟรี ส่วน Blockdit รวมบทความให้อ่านฟรี ติดตามเรื่องราวน่าสนใจแบบเรียลไทม์ได้ที่ Blockdit แอปพลิเคชันของลงทุนแมน โหลดฟรีทั้ง iOS และ android www.blockdit.com/app
.
หนังสือลงทุนแมนให้อ่านยามว่าง เล่ม 1.0-4.0 หาซื้อได้ที่ร้านหนังสือชั้นนำทั่วประเทศ
.
อินสตาแกรม ไว้ดูภาพสวยๆ instagram.com/longtunman
.
ทวิตเตอร์กระชับฉับไว twitter.com/longtunman
.
ไลน์ส่งข้อความตรงวันละครั้ง line.me/R/ti/p/%40longtunman
----------------------

Reference
-https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia
-https://th.wikipedia.org/wiki/จิมมี_เวลส์
-https://annual.wikimedia.org/2017/
-https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaEN.htm
-https://www.feedough.com/how-does-wikipedia-make-money-wikipedia-business-model/
-https://www.alexa.com/topsites
[8521].