ธุรกิจแผ่นผีซีดีเถื่อน กำลังเจอฝันร้าย / โดย ลงทุนแมน

“ครั้งสุดท้ายที่เรา ซื้อซีดี MP3 เป็นวันไหน?”
ใครจะไปคิดว่า
แม้แต่ธุรกิจแผ่นผีซีดีเถื่อน จะมีวันที่เจอเรื่องแย่ๆ
ธุรกิจนี้กำลังจะหายไปอย่างไร?
เรื่องนี้เป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจ
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

เรื่องราวนี้เพิ่งเริ่มต้นขึ้นแบบชัดเจนเมื่อไม่กี่ปีมานี้

ย้อนกลับไปเมื่อ 6 ปีที่แล้ว การใช้ซอฟต์แวร์ผิดลิขสิทธิ์เป็นปัญหาที่สำคัญโดยเฉพาะประเทศในทวีปเอเชีย

อัตราการใช้ซอฟต์แวร์ผิดลิขสิทธิ์ ปี 2012

โซนอเมริกา 19%
โซนยุโรปตะวันตก 29%
โซนยุโรปกลางและตะวันออก 61%
โซนเอเชียแปซิฟิก 62%

ยกตัวอย่างให้เห็นภาพ คือ
คอมพิวเตอร์ของคนในทวีปเอเชียทุกๆ 10 เครื่อง จะใช้โปรแกรมละเมิดลิขสิทธิ์มากถึง 6 เครื่อง

หากพูดถึงประเทศไทย อัตราส่วนจะมากถึง 7 ใน 10 เครื่อง ซึ่งเท่ากับประเทศจีน..

แล้วเรื่องนี้ส่งผลกระทบกับธุรกิจอะไรบ้าง?

การละเมิดลิขสิทธิ์สมัยนั้นส่งผลกระทบโดยตรงต่อผู้ผลิตซอฟต์แวร์ ที่เราคุ้นเคยกันมากที่สุดก็น่าจะเป็นซอฟต์แวร์ของบริษัท Microsoft

แผ่น Microsoft Office ลิขสิทธิ์ 3,500 บาท
แผ่น Microsoft Office มาบุญครอง 100 บาท
หรือ โหลดฟรีจากเว็บไซต์..

สิ่งเหล่านี้เป็นโจทย์สำคัญที่บริษัทผลิตซอฟต์แวร์ต้องรีบหาคำตอบ

และตัวแปรสำคัญที่ทำให้ได้คำตอบในเรื่องนี้คือ อินเทอร์เน็ต ที่ถูกพัฒนาจนมีประสิทธิภาพมากพอ จนทำให้สินค้าประเภทซอฟต์แวร์ถูกย่อไปอยู่บนอากาศ แทนที่จะอยู่บนแผ่นซีดี..

พอเรื่องเป็นแบบนี้ โมเดลธุรกิจใหม่ที่เรียกว่า Subscription หรือ ระบบสมาชิกจึงเกิดขึ้น

Microsoft นำเสนอ Office 365 ในขณะที่ Adobe นำเสนอ Creative Cloud โดยทั้ง 2 เป็นระบบสมาชิกให้เราใช้บริการซอฟต์แวร์ผ่านช่องทางของผู้ผลิตได้โดยตรง

แล้วระบบสมาชิกกับธุรกิจซอฟต์แวร์ ไปด้วยกันอย่างไร?

ในมุมมองของต้นทุนการผลิต โมเดลธุรกิจ Subscription มีต้นทุนการผลิตน้อยกว่า

เพราะแทนที่บริษัทต้องนำซอฟต์แวร์ใส่ซีดีบรรจุลงกล่อง หรือทำการตลาดเพื่อเพิ่มยอดขาย

ตอนนี้ผู้ใช้งานกลับสามารถดาวน์โหลดซอฟต์แวร์โดยตรงได้จากอินเทอร์เน็ต โดยเป็นการจ่ายค่าสมาชิกรายเดือนที่น้อยลงกว่าแต่ก่อน

สิ่งเหล่านี้กลายมาเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้บริษัทสามารถเติบโตได้อีกครั้ง

บริษัท Microsoft รายได้สินค้าในหมวด Productivity and Business Process (Office 365)

ปี 2015 รายได้ 868,000 ล้านบาท
ปี 2016 รายได้ 870,000 ล้านบาท
ปี 2017 รายได้ 1,000,000 ล้านบาท

บริษัท Adobe รายได้สินค้าในหมวด Subscription (Creative Cloud)

ปี 2015 รายได้ 106,000 ล้านบาท
ปี 2016 รายได้ 151,000 ล้านบาท
ปี 2017 รายได้ 201,000 ล้านบาท

ข้อมูลดังกล่าว ทำให้เห็นว่ารายได้จากระบบสมาชิกมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นทุกปี และโมเดลนี้กลายมาเป็นจุดสำคัญที่ทำให้บริษัทเติบโตได้อย่างแข็งแกร่งอีกครั้ง

ปี 2012 Microsoft มีมูลค่าบริษัท 6.6 ล้านล้านบาท
ปัจจุบัน Microsoft มีมูลค่าบริษัท 27.6 ล้านล้านบาท
เพิ่มขึ้น 4 เท่า

ปี 2012 Adobe มีมูลค่าบริษัท 0.5 ล้านล้านบาท
ปัจจุบัน Adobe มีมูลค่าบริษัท 4.0 ล้านล้านบาท
เพิ่มขึ้น 8 เท่า

ซึ่งนอกจาก Adobe และ Microsoft แล้ว อีกหลายบริษัทก็นำโมเดลธุรกิจแบบนี้ไปประยุกต์ใช้ ไม่ว่าจะเป็น

Spotify ในปี 2008 ระบบสมาชิกที่นำเพลงทั่วโลกหลายล้านเพลงมาอยู่บนแพลตฟอร์ม

Netflix ในปี 2011 ระบบสมาชิกที่ผลิตหนังภายใต้แบรนด์ตัวเองได้อย่างโดดเด่น

ในขณะเดียวกันก็ยังมีแพลตฟอร์มที่ให้บริการฟรีอย่าง YouTube ซึ่งผู้ใช้งานที่อยากฟังเพลงไม่จำเป็นต้องเสียเงินสักบาทเดียว

กลับกลายเป็นว่า ช่องว่างของการละเมิดลิขสิทธิ์ที่ตอนแรกเกิดขึ้นมาจากอินเทอร์เน็ต ได้ถูกแก้ไขด้วยอินเทอร์เน็ตด้วย เช่นกัน

ที่น่าสนใจคือ ระบบสมาชิกที่เราจ่ายทุกเดือนในระยะยาว จริงๆ แล้วอาจมีมูลค่ามากกว่าแผ่นซีดีราคาแพงสมัยก่อน

แต่จุดเด่นของระบบสมาชิกก็คือ ราคาต่อเดือนไม่มาก และทำให้คนทั่วไปพอจะจ่ายได้ รวมถึงความเชื่อมั่นในแบรนด์ที่ทำให้เราสบายใจทุกครั้งที่ได้ใช้งาน สิ่งเหล่านี้ทำให้เราเต็มใจที่จะเป็นสมาชิก

รวมไปถึงกฎหมายควบคุมการละเมิดลิขสิทธิ์ในแต่ละประเทศหนักแน่นมากขึ้น

สิ่งเหล่านี้ถูกสะท้อนออกมาเป็น แนวโน้มอัตราการใช้ซอฟต์แวร์ละเมิดลิขสิทธิ์ทั่วโลกลดลงทุกปี ตั้งแต่ปี 2013 มาจนถึงปัจจุบัน

ปี 2013 ร้อยละ 43
ปี 2015 ร้อยละ 39
ปี 2017 ร้อยละ 37

จากที่เมื่อก่อน ธุรกิจแผ่นผีซีดีเถื่อน ทำให้บริษัทซอฟต์แวร์เหล่านี้เจอปัญหากวนใจ

มาวันนี้ กลับกลายเป็นธุรกิจแผ่นผีซีดีเถื่อนเองที่ต้องเจอฝันร้าย

วิธีเอาตัวรอดของธุรกิจแผ่นผีซีดีเถื่อนในปัจจุบันก็คือ ต้องผันตัวไปอยู่ในเว็บไซต์ให้ดูฟรี และหารายได้จากโฆษณา แทนการขายแผ่น ซึ่งก็ต้องคอยติดตามว่าสุดท้ายแล้วธุรกิจนี้จะดิ้นรนได้อีกนานแค่ไหน..
----------------------
อ่านเรื่อง แมงป่อง จากร้านขายซีดี กลายเป็นธุรกิจความงาม ได้ที่ https://www.blockdit.com/articles/5b3b0c0a221a1b2e99572dbf

ติดตามเรื่องราวบริษัทชั้นนำของโลก ได้ที่เพจลงทุนแมน ในแอปพลิเคชัน blockdit โหลดฟรี blockdit.com
----------------------

References
-https://gss.bsa.org/wp-content/uploads/2018/06/2018_BSA_GSS_InBrief_US.pdf
-https://www.macrotrends.net/stocks/charts/MSFT/microsoft/market-cap
-https://www.recode.net/2017/7/21/16008618/microsoft-all-time-stock-price-chart
-https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/87274/Khadka_Ishwor.pdf
-https://www.gsb.stanford.edu/insights/why-every-business-will-soon-be-subscription-business
-https://neilpatel.com/blog/excel-at-subscription-economy/
-https://www.adobe.com/content/dam/acom/en/investor-relations/pdfs/ADBE-10K-FY17-FINAL-CERTIFIED.pdf
-https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https://c.s-microsoft.com/en-us/CMSFiles/2017_Annual_Report.docx?version=fdf60a00-f415-bcd2-9b39-885a21c40164